የፍትሐ ብሔር ሥነ ሥርዓት ሕግ
የፍትሐ ብሔር ሥነ ሥርዓት ሕግ ድንጋጌ
የፍትሐ ብሔር ሥነ ሥርዓት ሕግ መግቢያ
መቅድም
ቁ. ፩ የአፈጻጸሙ ወሰን
ቁ. ፪ የጊዜ ወሰን
ቁ. ፫ ስለ ቃላት ትርጓሜ
አንደኛ መጽሐፍ
ስለ ፍርድ ቤቶች ሥልጣን
ምዕራፍ ፩
ጠቅላላ ድንጋጌዎች፡፡
ቁ. ፬ በሌላ አኳኋን እንዲፈጸም በሕግ ካልተገለጸ ክስን ተቀብሎ ለማከራከር ሥልጣን ያለው ፍርድ ቤት ብቻ ስለመሆኑ
ቁ. ፭ የመጨረሻ ውሳኔ ስላገኙ ጉዳዮች
ቁ. ፮ ዳኝነት እንዲታይ ስለሚቀርብ አቤቱታ
ቁ. ፯ ስለ ቀደምትነት
ቁ. ፰ በቀጠሮ ላይ ስለሚገኙ ክሶች
ቁ. ፱ ሥረ ነገሩን ለመስማት ፍርድ ቤት ሥልጣን የሌለው በሆነ ጊዜ ስለሚፈጸም ሥነ ሥርዓት
ቁ. ፲ ፍርድ ቤቱ የግዛት ሥልጣን የሌለው በሆነ ጊዜ ስለሚፈጸም ሥነ ሥርዓት
ቁ. ፲፩ ክሶችን ስለ ማጣራት
ምዕፍ ፪
ፍርድ ቤቶች በሥረ ነገር ክርክር ላይ ስላላቸው የዳኝነት ሥልጣን
ቁ. ፲፪ መሠረቱ
ቁ. ፲፫ ስለ ወረዳ ፍርድ ቤቶች ሥልጣን
ቁ. ፲፬ ስለ አውራጃ ፍርድ ቤቶች ሥልጣን
ቁ. ፲፭ ስለ ከፍተኛው ፍርድ ቤት ሥልጣን
ቁ. ፲፮ በገንዘብ መጠን የተወሰነ የዳኝነት ሥልጣን
ቁ. ፲፯ ተጣምረው ስለሚቀርቡ ክሶች
ቁ. ፲፰ በገንዘብ ግምት ሊወሰን ስለማይችል ሃብት
ምዕራፍ ፫
በግዛት ክልል ስለሚወሰን የዳኝነት ሥልጣን
ቁ. ፲፱ መሠረቱ
ቁ. ፳ ከኢትዮጵያ ግዛት ውጭ በሚኖር ሰው ላይ ስለሚቀርብ ክስ
ቁ. ፳፩ በመንግሥት ላይ ስለሚቀርብ ክስ
ቁ. ፳፪ በሕግ በተመሠረቱ ድርጅቶች ላይ ስለሚቀርብ ክስ
ቁ. ፳፫ በውርስ ምክንያት ስለሚቀርብ ክስ
ቁ. ፳፬ በውል ምክንያት ስለሚቀርብ ክስ
ቁ. ፳፭ በማይንቀሳቀስ ንብረት ምክንያት ስለሚቀርብ ክስ
ቁ. ፳፮ በተለያየ የዳኝነት ሥልጣን ክልል ውስጥ በሚገኝ የማይንቀሳቀስ ንብረት ምክንያት ስለሚቀርብ ክስ
ቁ. ፳፯ በሰው ላይ ወይም በሚንቀሳቀስ ንብረት ላይየደረሰ ጉዳት ምክንያት ስለሚቀርብ ክስ
ቁ. ፳፰ በመክሰር ምክንያት ስለሚቀርብ ክስ
ቁ. ፳፱ ከአንድ ስለሚበልጡ የክስ ምክንያቶች
ቁ. ፴ ስለ ተጨማሪ ክስና ስለተከሣሽ ከሳሽ ክስ
ቁ. ፴፩ ክስን ወደ ሌላ ሥፍራ ስለማዛወር
ሁለተኛ መጽሐፍ
በከሣሽነት ወይም በተከሣሽነት የሙግት ተካፋይ ስለመሆን
ቁ. ፴፪ የአፈጻጸሙ ወሰን
ምዕራፍ ፩
ጠቅላላ ደንቦች
ቁ. ፴፫ ከሣሽ የመሆን ችሎታ
ቁ. ፴፬ ስለ ውክልና ስለ እንደራሴነት ወይም ስለ ሞግዚትነት
ቁ. ፴፭ ከሣሾች የኀብረት ክስ ስለሚያቀርቡበት ሁኔታ
ቁ. ፴፮ ተከሣሾችን በአንድነት አጣምሮ ስለመክሰስ
ቁ. ፴፯ በአንድ ወይም በብዙዎች ተከራካሪዎች ላይስለሚፈረድባቸው ወይም ስለሚፈርድላቸው ፍርድ
ቁ. ፴፰ በነገረ ፈጅ ወይም በወኪል አማካይነት ስለ መሟገት
ቁ. ፴፱ በአንድ ክስ ውስጥ ተደምሮ መከሰስ የሚገባውን ስለመተውና በክሱ ውስጥ የማያገባውን ሰው አጣምሮ
ስለመክሰስ
ቁ. ፵ ተከራካሪ ወገኖች ስለመጨመር ወይም ስለ መተካት
ቁ. ፵፩ የሦስተኛ ወገኖች ጣልቃ ገብነት
ቁ. ፵፪ ስለ ዐቃቤ ሕግ ጣልቃ ገብነት
ቁ. ፵፫ ሦስተኛ ወገኖችን በክስ ውስጥ ስለማስገባት
ቁ. ፵፬ የንግድ ሸሪኮችን በሚነግዱበት የንግድ ድርጅት ስም ስለ መክሰስ
ቁ. ፵፭ የንግድ ሸሪኮችን ስም ስለመግለጽ
ቁ. ፵፮ በራሱ ስም ሳይሆን በሌላ ሰው ስም በሚነግድ ሰው ላይ ስለሚቀርብ ክስ
ቁ. ፵፯ በንግድ ሸሪኮች መካከል ስለሚቀርብ ክስ
ምዕራፍ ፪
ሰለ ተከራካሪዎቹ ወገኖች መሞት ወይም መክሰር፡፡
ቁ. ፵፰ ስለ ተከራካሪ ወገን መሞትና ስለ ክሱ ያለማቋረጥ
ቁ. ፵፱ ከከሣሾቹ ያንዱ ወይም ካንዱ የበለጡት መሞት
ቁ. ፶ ከተከሣሾቹ ያንዱ ወይም ከአንድ የበለጡት መሞት
ቁ. ፶፩ ከንግድ ሸሪኮች ውስጥ አንዱ በሞተ ጊዜ ስለሚኖር የክስ መብት
ቁ. ፶፪ ስለሟቹ ንብረት አስተዳዳሪዎች
ቁ. ፶፫ ክርክሩ ከተሰማ በኋላ ከፍርድ በፊት ከተከራካሪዎቹ ወገኖች አንዱ ወይም ካንድ የበለጠ ብዛት ያላቸው
ስለመሟገታቸው
ቁ. ፶፬ እዳውን ለመክፈል ስለማይችል ከሣሽ (ስለ ከሠረ ከሣሽ)
ቁ. ፶፭ የክስ መቅረት ወይም መሠረዝ ስለሚያስከትለው ውጤት
ቁ. ፶፮ የፍርድ ውሣኔ ከመሰጠቱ በፊት በክርክር ያለውን የጥቅም መብት ስለማስተላለፍ
ምዕራፍ ፫
ስለ ወኪሎችና ስለ ተሟጋቾች
ቁ. ፶፯ መሠረቱ
ቁ. ፶፰ ስለ ነገረፈጆችና ስለ ወኪሎች በጠቅላላው
ቁ. ፶፱ ለመንግሥት ነገረፈጅ ሆነው እንዲከራከሩ ስለተፈቀደላቸው ሰዎች
ቁ. ፷ በመንግሥት ሹሙ ወይም ሠራተኛ ላይ ስለሚቀርብ ክስ ሥነ ሥርዓት
ቁ. ፷፩ ለጦር ኃይል አባሎች ስለሚወከሉ ነገረ ፈጆች ወይም እንደራሴዎች
ቁ. ፷፪ በእስር ቤት ለሚገኙ ሰዎች እንደራሴ ወይም ነገረፈጅ ሆነው ስለሚከራከሩ ወኪሎች
ቁ. ፷፫ ተሟጋች ስለማቆም
ቁ. ፷፬ ወኪሎች ወይም ነገረፈጆች መጥሪያ ስለ ሚቀበሉበት ሁኔታ
ምዕራፍ ፬
ስለ ባለ ጉዳዩ ወደ ፍርድ ቤት መቅረብና ሳይቀርብ መቅረት
ቁ. ፷፭ ባለጉዳዩ ራሱ እንዲቀርብ አስፈላጊ ስለመሆኑ
ቁ. ፷፮ ከብዙ ከሣሾች ወይም ተከሣሾች መካከል ያንዱን ብቻ መቅረብ
ቁ. ፷፯ ሰለ ሸሪኮች መቅረብ
ቁ. ፷፰ አንዳንድ ባለጉዳዮች ራሳቸው እንዲቀርቡ ለማዘዝፍርድ ቤት ስላለው ሥልጣን
ቁ. ፷፱ ስለ ተከራካሪዎቹ ወገኖች መቅረብ
ቁ. ፸ የተከሣሹ አለመቅረብ
ቁ. ፸፩ የክሱ መዝገብ መዘጋት ስለሚያስከትለው ውጤት
ቁ. ፸፪ በሚቀጥለው ቀነ ቀጠሮ ስለመቅረብ
ቁ. ፸፫ የከሣሹ አለመቅረብ
ቁ. ፸፬ የክሱ መዝገብ መዘጋት ስለሚያስከትለው ውጤት
ቁ. ፸፭ የብዙ ተከራካሪ ወገኖች ያለመቅረብ
ቁ. ፸፮ የሦስተኛ ወገኖች ያለመቅረብ
ቁ. ፸፯ ራሱ እንዲቀርብ የታዘዘው ሰው ያለመቅረብ
ቁ. ፸፰ ተከሳሽ በሌለበት የተሰጠውን ውሣኔ ስለ ማንሳት
ሦስተኛ መጽሐፍ
የፍትሐ ብሔርን ክስ የሚመለከቱ ድንጋጌዎች
ቁ. ፸፱ የአፈጻጸሙ ወሰን
ምዕራፍ ፩
ስለ አቤቱታ
ቁ. ፹ በአቤቱታ ማመልከቻ ጽሑፎች ላይ ስለሚገለጹ ነገሮች
ቁ. ፹፩ በተቀዳሚነት መፈጸም ስለሚገባቸው ግዴታዎች
ቁ. ፹፪ አዲስ ነገር
ቁ. ፹፫ ነገርን በግልጽ መካድ ተገቢ ስለመሆኑ
ቁ. ፹፬ ውልን ስለመካድ
ቁ. ፹፭ በክርክር ላይ የሚቀርቡትን የጽሑፍ ሰነዶች ባለዋጋነት ስለማስረዳት
ቁ. ፹፮ ስለ አእምሮ ሁኔታ
ቁ. ፹፯ ማስታወቂያ ስለመስጠት
ቁ. ፹፰ በነገሩ አካባቢ ሁኔታ ስለሚታወቁ ውሎችና ሕጋዊ ግንኙነቶች
ቁ. ፹፱ ሕጋዊ ስለሆኑ ግምቶች
ቁ. ፺ ከፍሬ ነገሩ ክርክር መሥመር ውጭ ስለ መውጣት
ቁ. ፺፩ አቤቱታን ስለማሻሻል
ቁ. ፺፪ አቤቱታን ስለማረጋገጥ
ቁ. ፺፫ አቤቱታን ስለመፈረም
ምዕራፍ ፪
ሰለ መጥሪያ፡፡
ክፍል ፩
መጥሪያ ከፍርድ ቤት ስለመቀበልና ለተጠሪው ስለመስጠት
ቁ. ፺፬ መጥሪያ ከፍርድ ቤት ስለማስወጣት
ቁ. ፺፭ የመጥሪያ ትእዛዝ ስለሚሰጥበት ሁኔታ
ቁ. ፺፮ መጥሪያን ለነገረ ፈጅ ወይም ለጠበቃው ስለመስጠት
ቁ. ፺፯ መጥሪያ ለንግድ ድርጅቶች ስለመስጠት
ቁ. ፺፰ መጥሪያን ሸሪክ ለሆኑ ሰዎች ስለመስጠት
ቁ. ፺፱ በወኪል አማካይነት ለሚነግድ ተከሣሽ ስለሚሰጥ መጥሪያ
ቁ. ፻ በማይንቀሳቀስ ንብረት ላይ የሚቀርብ ክስ ለንብረቱ ወኪል ስለሚሰጥ መጥሪያ
ቁ. ፻፩ መጥሪያን ለተከሣሽ ቤተሰቦች ስለመስጠት
ቁ. ፻፪ መጥሪያ የተቀበለ ሰው ደረሰኝ መፈረም የሚገባው ስለመሆኑ
ቁ. ፻፫ ተከሣሽ መጥሪያን ለመቀበል እምቢተኛ ስለመሆኑ ወይም ስላለመገኘቱ
ቁ. ፻፬ መጥሪያው የተሰጠበትን ሁኔታና ጊዜ ስለ ማረጋገጥ
ቁ. ፻፭ በምትክ ስለሚሰጥ መጥሪያ
ቁ. ፻፮ በፖስታ ስለሚላክ መጥሪያ
ቁ. ፻፯ በሌላ ፍርድ ቤት የሥልጣን ክልል ውስጥ ለሚኖር ተከሣሽ ስለሚሰጥ መጥሪያ
ቁ. ፻፰ ከኢትዮጵያ ግዛት ውጭ ለሚኖር ተከሣሽ ስለሚላክ መጥሪያ፡፡
ቁ. ፻፱ ለመንግሥት ወይም ለኩባንያ ሠራተኞች ስለሚሰጥ መጥሪያ፡፡
ቁ. ፻፲ መጥሪያ ለተከሣሽ እንዲሰጥ የታዘዘ ሰው ስላለበት ግዴታ፡፡
ክፍል ፪
ስለምሥክሮች አጠራርና አቀራረብ፡፡
ቁ. ፻፲፩ መጥሪያ ከፍርድ ቤት ስለመቀበል
ቁ. ፻፲፪ ለምስክሮች ስለሚከፈል ውጭ
ቁ. ፻፲፫ ተቀማጭ የሆነው ገንዘብ የማይበቃ ሲሆን ስለሚታዘዝ ተጨማሪ ሂሣብ
ቁ. ፻፲፬ በመጥሪያው ትእዛዝ ላይ ስለሚገለጹ ጉዳዮች
ቁ. ፻፲፭ የጽሑፍ ማስረጃ እንዲቀርብ ስለሚሰጥ መጥሪያ
ቁ. ፻ ፲፮ ስለመጥሪያ አሰጣጥ
ቁ. ፻፲፯ መጥሪያ ለመስጠት ስለተወሰነ ጊዜ
ቁ. ፻፲፰ የጥሪው ትእዛዝ ስለማያከብሩ ምስክሮች
ቁ. ፻፲፱ የምስክርነት ቃልን መስጠትና የተጠየቀውን ማስረጃ ማቅረብ ግዴታ ስለመሆኑ
ቁ. ፻፳ ምስክርን ስለማሰናበት
ቁ. ፻፳፩ የምስክርነት ቃልን ለመስጠት ወይም የጽሑፍ ማስረጃን ለማቅረብ ስላለመቻል፡፡
ምዕራፍ ፫
የፍርድ ቤት እንደራሴ ሆኖ ስለሚወከል ምትክ ዳኛ
ቁ. ፻፳፪ መሠረቱ
ቁ. ፻፳፫ ለምትክ ዳኞች የሚከፈለውን አበል ለፍርድ ቤት ስለ ማስያዝ
ቁ. ፻፳፬ ስለምትክ ዳኞች ሥልጣን
ቁ. ፻፳፭ ምስክሮችን በምትክ ዳኞች ፊት አቅርቦ ስለመመርመርና ቃላቸውን ስለመቀበል
ቁ. ፻፳፮ ተከራካሪዎች ወገኖች በምትክ ዳኛ ፊት ስለሚቀርቡበት ሁኔታ
ክፍል ፪ ምትክ ዳኛ ፊት ቀርበው ስለሚጠየቁና ስለ ሚመረመሩ ምስክሮች
ቁ. ፻፳፯ ምትክ ዳኛ ስለሚሾምበት ቦታ
ቁ. ፻፳፰ ምትክ ዳኞች የታዘዙትን ሥራ ስለመጨረሳቸው
ቁ. ፻፳፱ የውጭ አገር ፍርድ ቤቶች በጠየቁ ጊዜ ስለሚሰጥ የምትክ ዳኝነት ሥልጣን
ቁ. ፻፴ ከፍተኛው ፍርድ ቤት ስለሚወስደው እርምጃ
ቁ. ፻፴፩ ከዚህ በላይ የተመለከቱት ቁጥሮች ድንጋጌ ከውጭ አገር ፍርድ ቤት በሚጠየቅ ጉዳይ ስላላቸው ተፈጻሚነት
ክፍል ፫
ምትክ ዳኞች ማስረጃን በሚመለከት ጉዳይ ስለሚወስዱት ሌላ እርምጃ
ቁ. ፻፴፪ በሥፍራው ላይ በመገኘት ስለሚደረግ ምርመራ
ቁ. ፻፴፫ ምትክ ዳኛ የተሰጠውን ሥራ ስለሚያከናውንበት ሥነ ሥርዓት
ቁ. ፻፴፬ በምትክ ዳኞች ስለሚደረግ የሂሳብ ምርመራ
ቁ. ፻፴፭ ስለተጨማሪ ምርመራ
ቁ. ፻፴፮ ልዩ አዋቂ (ኢክስፔርት) ስለመሾም
ምዕራፍ ፬
ሰነዶችን ስለ ማቅረብ ታሽገው እንዲጠበቁ ስለ ማድረግና ስለ መመለስ
ቁ. ፻፴፯ የጽሑፍ ማስረጃ ስለሚቀርብበት ጊዜ
ቁ. ፻፴፰ ለክርክሩ አግባብ ያልሆኑትን ወይም ከነገሩ ጋር ግንኙነት የሌላቸውን ማስረጃዎች ስላለመቀበል
ቁ. ፻፴፱ በማስረጃነት በሚቀርቡ ጽሑፎች ላይ ምልክት ስለማድረግ
ቁ. ፻፵ በግልባጭ ጽሑፎች ላይ ስለሚደረግ ምልክት
ቁ. ፻፵፩ ተቀባይነት በሌላቸው ጽሑፎች ላይ ስለሚደረግ ምልክት
ቁ. ፻፵፪ ፍርድ ቤት የተቀበላቸውንና የነቀፋቸውን ጽሑፎች ስለመመዝገብ
ቁ. ፻፵፫ የጽሑፍ ማስረጃ ተከብሮ ታሽጐ እንዲቀመጥስለሚሰጥ ትእዛዝ
ቁ. ፻፵፬ የጽሑፍ ማስረጃዎችን ስለመመለስ
ቁ. ፻፵፭ አንዱ ፍርድ ቤት ከሌሎች ፍርድ ቤቶች ወይምከሌላ ክፍል ስለሚጠይቀው ጽሑፍ መዝገብ ወይም ሰነድ
ቁ. ፻፵፮ ስለጽሑፍ ሰነዶች የተነገረው ድንጋጌ በግዙፍ ነገሮች ላይ ስላለው ተፈጻሚነት
ምዕራፍ ፭
ለጊዜው ስለሚሰጡ የማገጃዎችና ሌሎች ትእዛዞች
ክፍል ፩
ክፍርድ በፊት ስለሚሰጥ የእሥራት ትእዛዝ
ቁ. ፻፵፯ ፍርድ ቤት ለመቅረብ ስለሚሰጥ ዋስትና
ቁ. ፻፵፰ ስለዋስትና የሚያዝ የገንዘብ ልክ
ቁ. ፻፵ ዋስትናን ለማስወረድ ስለሚቀርብ ማመልከቻ
ቁ. ፻፶ ስለዋስትና የሚያዝ ሀብትወይም ሌላ ዋስ ለመስጠት እምቢተኛ ስለመሆን
ክፍል ፪
ከፍርድ በፊት ንብረት እንዲረከብ ስለማድረግ
ቁ. ፻፶፩ ተፈላጊውን ዕቃ ወይም ንብረት ለማቅረብ ስለሚሰጥ ዋስትና
ቁ. ፻፶፪ ንብረት ስለማስከበር ወይም ስለማስያዝ
ቁ. ፻፶፫ የንብረት ማስያዝ ወይም ማስከበር ስለሚያስከትለው ውጤት
ክፍል ፫
ለጊዜው ስለሚሰጥ የማገድ ትእዛዝ
ቁ. ፻፶፬ የማገድ ትእዛዝ ለጊዜው ስለማሰጥበት ሁኔታ
ቁ. ፻፶፭ ውል ወይም ሌላ ግዴታ ተደጋግሞ እንዳይፈርስ ወይም ለማፍረስ የተወሰደው እርምጃ እንዳይቀጥል ስለሚሰጥ የማገጃ ትእዛዝ
ቁ. ፻፶፮ የማገጃን ትእዛዝ ስላለማክበር
ቁ. ፻፶፯ ላንደኛው ተከራካሪ ወገን ስለሚሰጥ ማስታወቂያ
ቁ. ፻፶፰ የማገጃው ትእዛዝ ሊሻሻል ሊነሳ ወይም ሊሠረዝ ሰለሚችልበት ሁኔታ
ቁ. ፻፶፱ በሕግ በተቋቋመው የንግድ ድርጅቶች ላይ የሚሰጥ ማገጃ ትእዛዝ በማኀበሩ ሥራ መሪዎች ላይ ስላለው አስገዳጅነት
ክፍል ፬
ከፍርድ በፊት ስለሚሰጥ ትእዛዝ
ቁ. ፻፷ ክርክሩ በሚቀጥልበት ጊዜ አንድ ነገር እንዲሸጥ ተቀዳሚ ትእዛዝ
ቁ. ፻፷፩ ክርክር የተነሣበትን ሀብት በአንድ ሥፍራ አኑሮስለመጠበቅ እንዳይበላሽ ስለሚደረግለት ጥንቃቄና የመቆጣጠር ምርመራ
ቁ. ፻፷፪ ለሌላው ተከራካሪ ወገን ወይም ለባለጋራው ማስታወቂያ ስለመስጠት
ቁ. ፻፷፫ ሽያጭን ስለማገድ
ቁ. ፻፷፬ ፍርድ ቤት ስለሚቀመጥ ገንዘብ
ቁ. ፻፷፭ ስለሌሎች ትእዛዞች
ክፍል ፭
ተቀባይ የሚሆን ሰው ስለመሾም
ቁ. ፻፷፮ ተቀባይ የሚሆን ሰው ስለሚሾምበት ሁኔታ
ቁ. ፻፷፯ ለተቀባዩ ስለሚከፈል አበል
ቁ. ፻፷፰ ስለተቀባዩ ግዴታዎች
ቁ. ፻፷፱ ፍርድ ቤቱ የተቀባዩን ግዴታ ስለሚፈጽምበት ሥርዓት
ክፍል ፮
ስለማሸግና የሀብት ዝርዝር ስለማዘጋጀት
ቁ. ፻፸ መሠረቱ
ቁ. ፻፸፩ እሽግ እንዲደረግ ስለሚቀርብ ማመልከቻ፡፡
ቁ. ፻፸፪ ስለመዝገብ
ቁ. ፻፸፫ ስለማይታሸግባቸው ነገሮች
ቁ. ፻፸፬ ሰለ ኑዛዜዎችና ስለ ሌሎች ጽሑፎች
ቁ. ፻፸፭ እሽግና ስለማንሳት
ቁ. ፻፸፮ የዕቃዎችንና የንብረቶችን ዝርዝር ስለማዘጋጀት
ክፍል ፯
ተገድዶ የመያዝን ሕጋዊነት ለማጣ ስለሚፈጸም ሥነ ሥርዓት
ቁ. ፻፸፯ ተገድዶ በመያዝ ምክንያት ስለሚቀርብ አቤቱታ
ቁ. ፻፸፰ እንዲቀርብ ስለሚሰጥ የመጥሪያ ትእዛዝ
ቁ. ፻፸፱ ጉዳዩን ስለመስማት ውሣኔ ስለመስጠትና ስለማመልከቻ አቀራረብ
ምዕራፍ ፮
ስለ ፍርድና ስለ ትእዛዝ፤
ክፍል ፩
አጠቃላይ ድንጋጌዎች
ቁ. ፻፹ ፍርድ የማሰጥበት ጊዜ
ቁ. ፻፹፩ የፍርድ አሰጣጥ ሁኔታና ፎርም
ቁ. ፻፹፪ በፍርድ ውሣኔ ሐተታ ላይ ስለሚሰፍሩ ነገሮች
ቁ. ፻፹፫ ስለውሳኔ አጻጻፍ ሥርዓትና በላዩም ስለሚገልጹት ነገሮች
ቁ. ፻፹፬ ስለ ፍርድና ስለ ትእዛዝ ግልባጭ
ክፍል ፪
በአንዳንድ ውሣኔ ውስጥ ስለሚሰጥ የተለየ መምሪያ
ቁ. ፻፹፭ የሚንቀሳቀስ ሀብት ለማስረከብ ስለሚሰጥ ውሣኔ
ቁ. ፻፹፮ በየጊዜው ለሚከፈል ዕዳ ስለሚሰጥ ውሣኔ
ቁ. ፻፹፯ ይዞታንና ያላግባብ የተወሰደ ጥቅምን ስለ ሚመለከት ውሣኔ
ቁ. ፻፹፰ ስለማስተሳሰብ
ቁ. ፻፹፱ በሽርክና የተቋቋመ የንግድ ድርጅት እንዲፈርስ በቀረበ ክስ ስለሚሰጥ ትእዛዝ
ቁ. ፻፺ ንብረትን ለመካፈል ወይም ይዞታን ለመለየት ስለሚቀርብ ክስ
ቁ. ፻፺፩ በማቻቻል ውሳኔ ስለሚሰጥ ትእዛዝ
ምዕራፍ ፯
ልዩ ልዩ ድንጋጌዎች
ክፍል ፩
ስለ ጊዜ አወሳሰንና ስለቀጠሮ
ቁ. ፻፺፪ ስለ ጊዜ አወሳሰንና አቆጣጠር
ቁ. ፻፺፫ የጊዜን ውሣኔ ስለማክበር
ቁ. ፻፺፬ የጊዜን ወሰን ስለማራዘም
ቁ. ፻፺፭ የተወሰነውን ጊዜ ስለማለፍ
ቁ. ፻፺፮ አዲስ የጊዜ ውሣኔ ስለመስጠት
ቁ. ፻፺፯ ፍርድ ቤት ጊዜን በመወሰን ቀጠሮ መስጠት ስለሚችልበት ሁኔታ
ቁ. ፻፺፰ ቀጠሮ የማያስከትለው ውጤት
ቁ. ፻፺፱ ለቀጠሮው ምክንያት የሆነው ጉዳይ ያለመፈጸም
ክፍል ፪
ለኪሣራ ለሚከፈል ገንዘብ ስለሚሰጥ ዋስትና
ቁ. ፻ ከሣሽ የኪሣራ ገንዘብ እንዲያስይዝ ስለሚጠየቅበት ሁኔታ
ቁ. ፪፻፩ የዋስትና መስጠት ግዴታን ያለመፈጸም ስለሚያስከትለው ውጤት
ቁ. ፪፻፪ ከይግባኝ ባይ ስለሚጠየቅ የኪሣራ መያዣ ወይም ዋስትና
ክፍል ፫
የመሐላ ቃል (አፈዳቪት)
ቁ. ፪፻፫ የጉዳዩ ፍሬ ነገር በመሐላ ቃል እንዲረጋገጥስለማድረግ
ቁ. ፪፻፬ የመሐላ ቃሉን በጽሑፍ የሰጠው ወገን እንዲቀርብ ስለማድረግ
ቁ. ፪፻፭ በመሐላ ቃል የሚሰጡ ነገሮች ወሰን፡፡
ቁ. ፪፻፮ የመሐላን ቃል ለመቀበል ስለሚችል ባለሥልጣን
ክፍል ፬
ትእዛዝን ያለመፈጸም ስለ ሚያስከትለው ውጤት
ቁ. ፪፻፯ መሠረቱ
ቁ. ፪፻፰ ስሕተትን ስለማረም
ቁ. ፪፻፱ በክርክሩ ውስጥ ከሥነ ሥርዓት ውጭ የሆነው ጉዳይ እንዲሠረዝ ወይም እንዲዘጋ ስለሚቀርብ አቤቱታ
ቁ. ፪፻፲ አቤቱታን ስለመወሰን
ቁ. ፪፻፲፩ ስለ ይግባኝ
ቁ. ፪፻፲፪ ክርክሩ ስለሚጸናበት ሁኔታ
አራተኛ መጽሐፍ
በመጀመሪያ ደረጃ ስለሚታዩ መደበኛ ክርክሮች
ክፍል ፩
ምዕራፍ ፩
ጠቅላላ ድንጋጌዎች፡፡
ቁ. ፪፻፲፫ ክስ የሚጀመረው የክሱን ምክንያት የሚገልጽ አቤቱታ በቀረበ ጊዜ ስለመሆኑ
ቁ. ፪፻፲፬ ክስ ስለሚመዘገብበት መዝገብ
ቁ. ፪፻፲፭ ለዳኝነት ስለሚከፈል ገንዝብ
ቁ. ፪፻፲፮ ስለ ክሱ አቀራረብና አገላለጽ
ቁ. ፪፻፲፯ ለክሱ መሠረት የሆኑትን ነገሮች ሁሉ አጣምሮ ስለማቅረብ
ቁ. ፪፻፲፰ የማይንቀሳቀስ ንብረትን ለማስመለስ ተጣምረው ስለሚቀርቡ ክሶች
ቁ. ፪፻፲፱ ንብረት አስተዳዳሪዎች ኑዛዜ አስፈጻሚዎችና ወራሾች ስለሚያቀርቡትና ስለሚቀርብባቸው ክስ
ቁ. ፪፻፳ ያላገባብ ተጣምሮ መክሰስን ስለመቃወም
ቁ. ፪፻፳፩ ክሱ ተነጣጥሎ ስለሚታይበት ሁኔታ
ክፍል ፪
ስለ ክስና ስለመከላከያ ጽሑፍ
ቁ. ፪፻፳፪ በክስ ጽሑፍ ላይ ስለሚሠፍሩ ነገሮች
ቁ. ፪፻፳፫ ከክስ ማመልከቻ ጋር ተያይዘው ስለሚቀርቡጽሑፎችና መግለጫዎች
ቁ. ፪፻፳፬ የሚጠየቀውን ዳኝነት በዝርዝር ስለመግለጽ
ቁ. ፪፻፳፭ ለክርክሩ ምክንያት የሆነውን ነገር ለይቶ ስለመግለጽ
ቁ. ፪፻፳፮ ገንዘብን ለመጠየቅ በሚቀርብ ክስ ላይ ስለሚቀርቡዝርዝር መግለጫዎች
ቁ. ፪፻፳፯ በየጊዜው ስለሚከፈል ሂሣብ የሚቀርብ ክስ
ቁ. ፪፻፳፰ መብትን ስለመመሥረት ስለማስከበር ወይም ስለመሠረዝ
ቁ. ፪፻፳፱ የፍርድ ቤቱ ሬጅስትራር ወይም የመዝገብ ቤቱ ሹም የሚቀርብለትን አቤቱታ ተቀባይነት የለውም ብሎ ስለሚመልስበት
ቁ. ፪፻፴ የፍርድ ቤቱ ሬጅስትራር ወይም የመዝገብ ቤቱሹም የክስ አቤቱታ ስለሚቀበልበት ሁኔታ
ቁ. ፪፻፴፩ ፍርድ ቤቱ የክስ አቤቱታው ተቀባይነት እንዲኖረው ስለሚወሰንበት ሁኔታ
ቁ. ፪፻፴፪ የቀረበው ክስ ተቀባይነት ማጣቱ ወይም መሠረዙ ስለሚያስከትለው ውጤት
ቁ. ፪፻፴፫ የክስን ማመልከቻ ለሌላው ተከራካሪ ወገን ስለመስጠት
ቁ. ፪፻፴፬ በመከላከያ መልስ ላይ ስለሚገለጹ ዝርዝርነገሮች
ቁ. ፪፻፴፭ ነገሩን በመሸሸግ ስለማስተባበል
ቁ. ፪፻፴፮ በማናቸውም ክስ ስለማቻቻል በሚቀርብ ጥያቄ ውስጥ መገለጽ ስለሚገባቸው ነገሮች
ቁ. ፪፻፴፯ የመከላከያን ቃል ስለ መመርመር
ቁ. ፪፻፴፱ ስለ ተጨማሪ ክርክሮች
ቁ. ፪፻፵ የጽሑፍ ሰነዶችን ለማሳመን ስለሚሰጥ ማስታወቂያ
ምዕራፍ ፪
ክስን ስለመስማት የመጀመሪያ ክስ ሲከፈት ስለሚፈጸም ሥነ ሥርዓት፡፡
ቁ. ፪፻፵፩ ተከራካሪዎቹን ስለመመርመር
ቁ. ፪፻፵፪ በዕምነት መሠረት ስለሚሰጥ ፍርድ
ቁ. ፪፻፵፫ ማብራሪያ
ቁ. ፪፻፵፬ በመጀመሪያ ደረጃ ክርክር ላይ ስለሚቀርቡመቃወሚያዎች
ቁ. ፪፻፵፭ በቀረቡት መቃወሚያዎች ላይ ስለሚሰጥ ውሣኔ
ቁ. ፪፻፵፮ የነገር ጭብጥ ስለመያዝ ወይም ስለማስያዝ
ቁ. ፪፻፵፯ የነገር ጭብጥ አመሠራረት
ቁ. ፪፻፵፰ ጭብጥን ለመመሥረት ስለሚያገለግሉ ፍሬ ነገሮች
ቁ. ፪፻፵፱ ፍርድ ቤቱ ጭብጥን ከመያዙ በፊት ምስክሮችንና በጽሑፍ ማስረጃዎችን ለመመርመር ስለሚችልበት ሁኔታ
ቁ. ፪፻፶ ክስ በቀረበበት የሀብት ግምት ወይም ዋጋ ምክንያት ስለሚነሳ ክርክር
ቁ. ፪፻፶፩ ፍርድ ቤቱ የተያዙትን ጭብጦች ለማሻሻል ወይም ለመሠረዝ ሰለሚችልበት ሁኔታ
ቁ. ፪፻፶፪ በሕግ በተቋቋመው የንግድ ድርጅቶች ላይ የሚሰጥ ማገጃ ትእዛዝ በማኀበሩ ሥራ መሪዎች ላይ ስላለው አስገዳጅነት
ቁ. ፪፻፶፫ በቅን ልቦና በተደረገ ስምምነት መሠረት ፍርድ ቤቱ ስለሚሰጠው የፍርድ ውሣኔ
ቁ. ፪፻፶፬ ተከራካሪዎቹ ወገኖች የሚለያዩበት ጉዳይ ያለመኖሩ ሲታወቅ ስለሚሰጥ ውሳኔ
ቁ. ፪፻፶፭ የሚያከራክር ነገር ስላላቸው ከሣሾችና ተከሣሾች
ቁ. ፪፻፶፮ ማስረጃ ያለማቅረብ ስለሚያስከትለው ውጤት
ቁ. ፪፻፶፯ ሰለ መጥሪያ
ቁ. ፪፻፶፰ ስለክሱ መከፈትና ሙግትን የመጀመር መብት
ቁ. ፪፻፶፱ የክስ ቃል መስጠትና ማስረጃ ስለማቅረብ
ቁ. ፪፻፷ በብዙ ጭብጦች ላይ ስለሚቀርብ ማስረጃ
ቁ. ፪፻፷፩ የማስረጃ አቀራረብ ሥርዓት
ቁ. ፪፻፷፪ የምስክርን ቃል ስለመተርጐም
ቁ. ፪፻፷፫ ጥያቄ የማይቀርብበት ሁኔታ ወይም ፎርም
ቁ. ፪፻፷፬ ፍርድ ቤቱ የሌሎች ምስክሮች ቃል ለመቀበል ሰለሚችልበት ሁኔታ
ቁ. ፪፻፷፭ ፍርድ ቤቱ የምስክሮች ቃል ባስቸኳይ ለመቀበል ስላለው ሥልጣን
ቁ. ፪፻፷፮ ፍርድ ቤት ምስክሮችን አስጠርቶ እንደገናለመመርመር ስለመቻሉ
ቁ. ፪፻፷፯ የምስክርነትን ቃል ለመስጠት ፈቃደኛ ስላለመሆን
ቁ. ፪፻፷፰ በዚህ ሕግ ስለምስክሮች የተነገረው ድንጋጌመጥሪያ በተላከላቸው ተከራካሪዎች ላይ ተፈጻሚስለመሆኑ
ቁ. ፪፻፷፱ የምስክርን ቃል በመዝገብ ላይ ስለማስፈር
ቁ. ፪፻፸ በጥያቄ አቀራረብ ላይ የሚቀርበውን መቃወሚያ ስለመመዝገብ
ቁ. ፪፻፸፩ ሌላ ፍርድ ቤት ወይም ሌላ ዳኛ ስለመዘገበው ማስረጃ
ቁ. ፪፻፸፪ ፍርድ ቤቱ ምርመራ ለማድረግ ስለመቻሉ
ቁ. ፪፻፸፫ ስለ ፍርድ
ምዕራፍ ፫ክርክርን ስለማቋረጥ፡፡
ክፍል ፩
ስለ መገላገልና ከክስ ውጭ ስለመሆን
ቁ. ፪፻፸፬ መሠረቱ
ቁ. ፪፻፸፭ ሰለ እርቅ ወይም ስለግልግል
ቁ. ፪፻፸፮ የእርቅ ወይም የግልግል ስምምነት ስለ ሚይዛቸው ጉዳዮች
ቁ. ፪፻፸፯ የእርቅ ወይም የግልግል ስምምነት ስለ መመዝገብ
ቁ. ፪፻፸፰ በፍርድ ቤት ፈቃድ ክስን ስለመተው ወይም ከክርክር ውጭ ስለመሆን
ቁ. ፪፻፸፱ ያለ ፍርድ ቤት ፈቃድ ክስን ስለመተውና ከክርክር ውጭ ስለመሆን
ቁ. ፪፻፹ ለክሱ ምክንያት የሆነው ነገር ተቋርጦ ስለመቅረቱ
ክፍል ፪
ፍርድ ቤት ስለሚቀመጥ ገንዘብ
ቁ. ፪፻፹፩ ተከሣሽ የሚፈለግበትን ገንዘብ በፍርድ ቤት ስለሚያሲዝበት ሁኔታ
ቁ. ፪፻፹፪ ተከሣሽ የሚፈለግበትን ገንዘብ በከፊል ስለሚያሲዝበት ሁኔታ
ቁ. ፪፻፹፫ የተያዘው ገንዘብ ዕዳውን በመሉ የሚያሸንፍ መሆኑን አምኖ ስለመቀበል
አምስተኛ መጽሐፍ
ልዩ ሥነ ሥርዓት
ምዕራፍ ፩
በአጭር ሁኔታ በሚወሰኑ ክርክሮች ላይ ስለሚፈጸም ሥነ ሥርዓት፡፡
ቁ. ፪፻፹፬ በክስ ማመልከቻ ላይ ስለሚሰፍር ልዩ መግለጫ
ቁ. ፪፻፹፭ ተከሣሹ ባለመቅረቡ በሌለበት ስለሚሰጥ ፍርድ
ቁ. ፪፻፹፮ ቀርቦ ለመከላከል ፈቃድ እንዲሰጥ ስለሚቀርብ ማመልከቻ
ቁ. ፪፻፹፯ ተከሣሹ ለመከላከል እንዲፈቀድለት ያቀረበው ማመልከቻ ተቀባይነት ሲያጣ ስለሚሰጥ ፍርድ
ቁ. ፪፻፹፰ ጉዳዩን በከፊል ስለመወሰን
ቁ. ፪፻፹፱ በአንድ ወይም በብዙ ተከሣሾች ላይስለሚሰጥ ፍርድ
ቁ. ፪፻፺ መከላከል ስለሚፈቀድበት ሁኔታ
ቁ. ፪፻፺፩ ለወደፊት ክስ ስለሚቀርብበት ሁኔታ
ቁ. ፪፻፺፪ ፍርድን ስለማገድ
ምዕራፍ ፪
አላፊነትን ለማስወረድ ስለሚቀርብ አቤቱታ፡፡
ቁ. ፪፻፺፫ ትርጓሜ
ቁ. ፪፻፺፬ አላፊነትን ለማውረድ ለሚቀርብ የክስ ማመልከቻ
ቁ. ፪፻፺፭ ክስ የቀረበበትን ብር ፍርድ ቤት ስለማስቀመጥ
ቁ. ፪፻፺፮ ተከሣሹ በከሣሹ ላይ ስለሚያቀርበው ክስ
ቁ. ፪፻፺፯ በመጀመሪያው ቀነ ቀጠሮ ስለ ሚፈጸም ሥነ ሥርዓት
ቁ. ፪፻፺፰ ተከራዮችና ወኪሎች አላፊነትን የማስወረድ ክስ ለማቅረብ የማይችሉ ስለመሆናቸው
ቁ. ፪፻፺፱ ለመዝገብ ቤት ስለማስረከብ
ምዕራፍ ፫
የተፋጠነ ሥነ ሥርዓት፡፡
ክፍል ፩
ጠቅላላ ድንጋጌዎች
ቁ. ፫፻ የአፈጻጸሙ ወሰን
ቁ. ፫፻፩ ክስ የሚቀርብበት ሁኔታ
ቁ. ፫፻፪ ማመልከቻው ተቀባይነት የሚያጣበት ሁኔታ
ቁ. ፫፻፫ በማመልከቻው ላይ ስለሚሰጥ ውሣኔ
ቁ. ፫፻፬ በዋናው ጉዳይ ምክንያት ስለሚሰጡ ትእዛዞች
ቁ. ፫፻፭ የማረጋገጫ ወረቀት ስለመስጠት
ቁ. ፫፻፮ ስለ ይግባኝ
ክፍል ፪
ልዩ ጉዳዮች
ቁ. ፫፻፯ ስብሰባ
ቁ. ፫፻፰ ስለመሾም
ቁ. ፫፻፱ ውሣኔዎችን ስለመሻር
ቁ. ፫፻፲ ለማሰናበት ለማስወገድ ለመሻር ስለሚቀርብ ማመልከቻ
ቁ. ፫፻፲፩ ሺርክናን ወይም የንግድ ድርጅትን ስለማፍረስ
ቁ. ፫፻፲፪ የበጐ አድራጐት ድርጅቶችን ስለማቀላቀል
ቁ. ፫፻፲፫ ጋብቻን ስለመቃወም
ቁ. ፫፻፲፬ ክልከላን ለማስወገድ ስለሚቀርብ አቤቱታ
ምዕራፍ ፪
ስለ ግልግል
ቁ. ፫፻፲፭ መሠረቱ
ቁ. ፫፻፲፮ የግልግል ዳኞች በፍርድ ቤት ስለሚሾሙበትሁኔታ
ቁ. ፫፻፲፯ የግልግል ዳኝነት አፈጻጸም ሥነ ሥርዓት
ቁ. ፫፻፲፰ የግልግሎ ወይም የቤተዘመድ ሽምግልናዳኞች ስለሚሰጡት ብይን ወይም ውሣኔ
ቁ. ፫፻፲፱ ብይኑን ስለማስፈጸምና ስለይግባኝ
ስድስተኛ መጽሐፍ
ስለ ይግባኝ ፍርድን ስለመቃወምና ፍርድ እንዲሻሻል ወይም እንዲጣራ ስለማመልከት
ምዕራፍ ፫
ስለ መቃወም
ቁ. ፫፻፶፰ መቃወሚያን ለማቅረብ ስለሚችሉ ወገኖች
ቁ. ፫፻፶፱ መቃወሚያን የሚያቀርቡበት ፎርም
ቁ. ፫፻፷ መቃወም ስለሚያስከትለው ውጤትምዕራፍ ፬
ፍርድን ስለማጣራት
ቁ. ፫፻፷፩ ፍርድ እንዲጣራ ስለሚቀርብ አቤቱታ
ቁ. ፫፻፷፪ ስለኪሳራና ስለወጨ የሚሰጥ ዋስትና
ቁ. ፫፻፷፫ አቤቱታን ስለመቀበል
ቁ. ፫፻፷፬ ማስታወቂያ ስለመስጠት
ቁ. ፫፻፷፭ ስለዋስትና ወይም ስለወጭ መያዣ የሚሰጥተጨማሪ ትእዛዝ
ቁ. ፫፻፷፮ በትእዛዙ መሠረት ስላለመፈጸም
ቁ. ፫፻፷፯ አቤቱታው እስኪሰማ ድረስ ስለሚሰጥ ትእዛዝ
ቁ. ፫፻፷፰ ተጨማሪ መያዣ ወይም ተጨማሪ ዋስትናእንዲሰጥ ስለማድረግ
ቁ. ፫፻፷፱ የችሎት ትእዛዝ ወይም ውሣኔ ስለሚፈጸምበትሁኔታ
ቁ. ፫፻፸ ስለ ማስፈጸምሰባተኛ መጽሐፍ
ስለፍርድ አፈጻጸም
ምዕራፍ ፩
በኢትዮጵያ ግዛት ውስጥ የተሰጡትን ፍርዶች ስለማስፈጸም
ክፍል ፩
ፍርድን ስለሚያስፈጽሙ ፍርድ ቤቶች
ቁ. ፫፻፸፩ መሠረቱ
ቁ. ፫፻፸፪ የፍርድ አፈጻጸም ትእዛዝ ስለማስተላለፍ
ቁ. ፫፻፸፫ የፍርድ ማስፈጸም ትእዛዝ በሚተላለፍበት ጊዜ ስለሚፈጸም ሥነ ሥርዓት
ክፍል ፫
ስለአፈጻጸሙ ሥነ ሥርዓት
ንዑስ ክፍል ፩
ጠቅላላ ድንጋጌዎች
ቁ. ፫፻፸፬ ፍርድን እንዲያስፈጽም የታዘዘው ፍርድ ቤት ስላለው ሥልጣን
ቁ. ፫፻፸፭ ፍርድን በሚፈጽመው ፍርድ ቤት ስለሚወሰኑነገሮች
ቁ. ፫፻፸፭ የፍርዱን አፈጻጸም ስለማገድ
ቁ. ፫፻፸፯ በፍርድ ባለገንዘቡ ላይ የቀረበው ክስ ውሣኔ እስኪያገኝ ስለሚሰጥ የፍርድ ማገድ ትእዛዝ
ክፍል ፪
ፍርድ እንዲፈጸም ስለሚቀርብ ማመልከቻና ስለአፈጻጸሙ ሥነ ሥርዓት
ቁ. ፫፻፸፰ ፍርድ ለማስፈጸም የሚቀርብ ማመልከቻስለሚይዛቸው ፍሬ ነገሮች
ቁ. ፫፻፸፱ ንብረት እንዲከበር በሚቀርብ ማመልከቻላይ ስለሚገለጹ ነገሮች
ቁ. ፫፻፹ ከአንድ በላይ ለሆኑ ሰዎች የተሰጠውን ፍርድ ለማስፈጸም የሚቀርብ ማመልከቻ
ቁ. ፫፻፹፩ በፍርድ የተወሰነ ጥቅም የተላለፈለት ሰው ስለሚያቀርበው ማመልከቻ
ቁ. ፫፻፹፪ ዋስ ወይም ተያዥ የገባውን ግዴታ እንዲፈጽምስለማድረግ
ቁ. ፫፻፹፫ በንብረት አስተዳዳሪ ወይም በወራሾች ላይ ፍርድ እንዲፈጸም ስለሚቀርብ አቤቱታ
ቁ. ፫፻፹፬ የፍርድ አፈጻጸም በይርጋ ስለሚታገድበት ሁኔታ
ቁ. ፫፻፹፭ ለፍርድ አፈጻጸም ማመልከቻ የውሣኔ አሰጣጥ ሥነ ሥርዓት
ቁ. ፫፻፹፮ የፍርድ ባለዕዳው ስለመጠየቅ
ቁ. ፫፻፹፯ የማሰር ትእዛዝ ስለሚሰጥበት ሁኔታ
ቁ. ፫፻፹፰ በማሠር ትእዛዝ ላይ ስለሚጻፉ ነገሮች
ቁ. ፫፻፹፱ በማረፊያ ቤት የማቆየት ትእዛዝ ስለሚሰጥበትሁኔታ
ቁ. ፫፻፺ ከእሥራት ስለመለቀቅ
ቁ. ፫፻፺፩ መያዝና ተይዞ ለመለቀቅ ስለሚያስከትለው ውጤት
ቁ. ፫፻፺፪ ፍርድ እንዲፈጸም ስለሚሰጥ ትእዛዝ
ቁ. ፫፻፺፫ የአፈጻጸሙ መግለጫ
ክፍል ፫
ስለ አፈጻጸም ሥርዓት
ንዑስ ክፍል ፩
ጠቅላላ ድንጋጌዎች
ቁ. ፫፻፺፬ ገንዘብ እንዲከፈል ስለሚሰጥ ፍርድ ወይም ውሣኔ
ቁ. ፫፻፺፭ ገንዘብ ስለሚከፈልበት ሁኔታ
ቁ. ፫፻፺፮ ከፍርድ ቤት ውጭ ለፍርድ ባለገንዘቡ ስለሚከፈል
ቁ. ፫፻፺፯ ሁለቱም ወገን ተከራካሪዎች የፍርድ ገንዘብ በሚሆኑበት ጊዜ ስለሚፈጸም ሥነ ሥርዓት
ቁ. ፫፻፺፰ ባንዱ ክስ ውስጥ ሁለም ተከራካሪ ወገኖች የፍርድ ባለገንዘብ በሚሆኑበት ጊዜ ስለሚፈጸም ሥነ ሥርዓት
ቁ. ፫፻፺፱ ተለይቶ በታወቀ ተንቀሳቃሽ ንብረት ላይ ስለሚሰጥ ውሣኔ
ቁ. ፬፻ በተለይ እንዲፈጸም ስለሚሰጥ ውሣኔና የማገድ ውሣኔ
ቁ. ፬፻፩ የጽሑፍ ሰነድ እንዲፈረም እንዲረጋገጥ ወይምበሚዘዋወሩና በሚተላለፉ የገንዘብ ሰነዶች ላይእንዲፈረም ስለሚሰጥ ፍርድ ወይም ትእዛዝ
ቁ. ፬፻፪ በማይንቀሳቀስ ንብረት ላይ ስለሚሰጥ ውሣኔ
ቁ. ፬፻፫ ሀብትንና ንብረትን ስለማከፋፈል
ንዑስ ክፍል ፪
ንብረት ስለማስረከብ
ቁ. ፬፻፬ ስለማይከበሩና በፍርድ አፈጻጸም ምክንያት ስለማይወሰዱ ሀብቶች
ቁ. ፬፻፭ የሚከፈለው ገንዘብ ተወስኖ ያልታወቀ ሲሆን ስለሚከበር የንብረት መጠን
ቁ. ፬፻፮ ከእርሻ ሰብል በተቀር ማናቸውም ሌላ ተንቀሳቃሽንብረት ስለሚያዝበትና ስለሚከበርበት ሁኔታ
ቁ. ፬፻፰ የእርሻ ሰብል ስለሚከበርበትና ስለሚያዝበት ሁኔታ
ቁ. ፬፻፰ በተያዙ ወይም በተከበሩ ሰብሎች ላይ ስለሚጸናድንጋጌዎች
ቁ. ፬፻፱ በፍርድ ባለዕዳው እጅ የማይገኝ ንብረት ስለሚከበርበት ወይም ስለሚያዝበት ሁኔታ
ቁ. ፬፻፲ በሚንቀሳቀስ ንብረት ውስጥ ያለውን ድርሻስለማይከበርና ስለማስያዝ
ቁ. ፬፻፲፩ ደመወዝ ስለሚያዝበት ሁኔታ
ቁ. ፬፻፲፪ የሚዘዋወር የገንዘብ ሰነድ ስለሚያዝበትና ስለሚከበርበት ሁኔታ
ቁ. ፬፻፲፫ በፍርድ ቤት ወይም በመንግሥት መሥሪያ ቤት እጅ የሚገኝ ንብረት ስለሚያዝበትና ስለሚከበርበት ሁኔታ
ቁ. ፬፻፲፬ የማይንቀሳቀስ ንብረት ስለሚያዝበትና ስለሚከበርበት ሁኔታ
ቁ. ፬፻፲፭ የተያዘ ወይም የተከበረ ንብረት ስለሚለቀቅበት ሁኔታ
ቁ. ፬፻፲፮ ጥሬ ገንዘብ ወይም የባንክ ኖት (የወረቀት)ገንዘብ እንደከፈል ስለሚሰጥ ትእዛዝ
ቁ. ፬፻፲፯ ንብረት እንዲያዝ በሚቀርብ ማመልከቻ ላይስለሚሰጥ ውሣኔ
ንዑስ ክፍል ፫
መብት አለን በማለት የሚያመለክቱትንና ይህንኑመብት የሚቃወሙትን ተከራካሪ ወገኖች አቤቱታስለመመርመር
ቁ. ፬፻፲፰ በተያዘ ወይም በተከበረ ንብረት ላይ መብት አለን ባይዎች ያቀረቡትን አቤቱታ ስለመመርመር
ቁ. ፬፻፲፱ በአቤቱታው ወይም በመቃወሚያው ክስ ስለሚሰጥ ውሣኔ
ቁ. ፬፻፳ በሚያዘው ወይም በሚከበረው ንብረት ላይ ሶስተኛ ወገኖች ያላቸው መብት እንደተጠበቀ ሆኖየመያዙ ወይም የማስከበሩ ሥርዓት ስለሚቀጥልበትሁኔታ
ቁ. ፬፻፳፩ በተያዘ ወይም በተከበረ ንብረት ላይ ያለውንመብት ለማሳወቅ ስለሚቀርብ ክስ
ንዑስ ክፍል ፬
ስለ ፍርድ አፈጻጸም ንብረትን የመሸጥ ሥነ ሥርዓት
ቁ. ፬፻፳፪ የተያዘው ወይም የተከበረው ንብረት እንዲሸጥ ስለማዘዝ
ቁ. ፬፻፳፫ የሐራጅ ሺያጭ መደረጉን ለሕዝብ ስለ ስለማስታወቅ
ቁ. ፬፻፳፬ ሺያጭ እንዲደረግ ስለሚቀርብ ማመልከቻ
ቁ. ፬፻፳፭ ማስታወቂያው የሚሰጥበት ሁኔታ
ቁ. ፬፻፳፮ ሺያጭ ስለሚፈጸምበት ጊዜ
ቁ. ፬፻፳፯ የሐራጅ ሽያጭ ስለሚቆምበት ወይም ስለሚቋረጥበት ሁኔታ
ቁ. ፬፻፳፰ ፪ኛ የሐራጅ ማስታወቂያ ስለሚወጣበትሁኔታ
ቁ. ፬፻፳፱ በጨረታ ለገዛው ንብረት ዋጋውን ሳይከፍል ወይም ግዴታውን ሳይፈጽም የቀረ ገዥ ንብረቱ በሁለተኛ ጨረታ ሲሸጥለት ለጐደለው ገንዘብ በአላፊነት ስለሚጠየቅበት ሁኔታ
ቁ. ፬፻፴ የፍርድ ባለገንዘብ በሐራጅ የሚሸጠውን ሀብትያለፈቃድ ለመግዛት የማይችል ስለመሆኑ
ቁ. ፬፻፴፩ የሐራጅ ሺያጭ ወይም ፍርድ እንዲያስፈጽም የታዘዘ ማናቸውም ባለሥልጣን በጨረታው መወዳደርና ንብረት ለመግዛት የተከሰሰ ሰለመሆኑ
ንዑስ ክፍል ፩
የሚንቀሳቀስ ንብረት ስለሚሸጥበት ሁኔታ
ቁ. ፬፻፴፪ የእርሻ ሰብል ስለሚሸጥበት ሁኔታ
ቁ. ፬፻፴፫ ቡቃያ ለሆኑ ሰብሎች ስለሚጸና ልዩድንጋጌ
ቁ. ፬፻፴፬ ስለ ተዘዋዋሪ የገንዘብ ሰነዶችና ስለንግድ ድርጅት አክሲዮኖች
ቁ. ፬፻፴፭ የሺያጭ ሥርዓት በትክክል ያለመፈጸም ሽያጩን ስለማያፈርስበት ሁኔታ
ቁ. ፬፻፴፮ ተንቀሳቃሽ ንብረትን ዕዳንና አክሲዮንን ለገዢው ስለማስረከብ
ቁ. ፬፻፴፯ የሚተላለፉ የገንዘብ ሰነዶችና አክሲዮኖችየሚዘዋወሩበትን ሁኔታ
ቁ. ፬፻፴፰ ማናቸውም ሌላ ንብረት ስለሚተላለፍበት ሁኔታ
ንዑስ ክፍል ፮
የማይንቀሳቀስ ንብረት ስለሚሸጥበት ሁኔታ
ቁ. ፬፻፴፱ የፍርድ ባለዕዳው የተፈረደበት ገንዘብ እስኪያዘጋጅ ሺያጩን ስለማቆየት
ቁ. ፬፻፵ ገዢ ስለሚያስቀምጠው መያዣና ሙሉ ገንዘብባለመከፈሉ ስለ ሚደረግ ሽያጭ
ቁ. ፬፻፵፩ ዋጋ በሙሉ ስለሚከፈልበት ጊዜ
ቁ. ፬፻፵፪ ዋጋው ሳይከፈል በቀረ ጊዜ ስለሚፈጸም ሥነ ሥርዓት
ቁ. ፬፻፵፫ በማይንቀሳቀሰው ንብረት ላይ ማናቸውም መብትላለው ሰው ስለሚሰጠው የተቀዳሚነት መብት
ቁ. ፬፻፵፬ ሺያጭ እንዲሠረዝ ወይም እንዲቀር ስለሚቀርብ ማመልከቻ
ቁ. ፬፻፵፭ የሺያጩ ሥርዓት ተገቢ ባልሆነ መንገድ ወይም በማጭበርበር ተፈጽሟል በማለት እንዲፈርስ ወይም እንዲታገድ ስለሚቀርብ ማመልከቻ
ቁ. ፬፻፵፮ የፍርድ ባለዕዳው በተሸጠው ንብረት ላይ መብት የሌለው መሆኑ በታወቀ ጊዜ ሺያጩ ስለሚፈርስበት ሁኔታ
ቁ. ፬፻፵፯ ሽያጩ ስለሚጸናበትና ወይም ስለሚሠረዝበት ጊዜና ሁኔታ
ቁ. ፬፻፵፰ በፍርድ ባለዕዳው እጅ ያለውን ንብረት ስለማስረከብ
ቁ. ፬፻፵፱ በተከራይ እጅ ያለውን ንብረት ስለማስረከብ
ክፍል ፬
ማስረከብን ስለወም ወይም በእምቢተኛነት ስለመጋፋት
ቁ. ፬፻፶ የማይንቀሳቀስ ንብረትን ለማስረከብ እንቢተኛ ስለመሆንና መሰናክል ስለመፍጠር
ቁ. ፬፻፶፩ የፍርድ ባለዕዳው ስለሚፈጥረው መሰናክልወይም የተቃዋሚነት ተግባር
ቁ. ፬፻፶፪ በቅን ልቦና ባለመብት ነኝ በማለት ርክክቡን ስለሚቃወም ሰው
ቁ. ፬፻፶፫ በፍርድ ባለገንዘቡ ላይም በገዢው ስለሚፈጸምየይዞታ ማስለቀቅ ተግባር
ቁ. ፬፻፶፬ ነገሩ በፍርድ እስኪወሰን ድረስ መብቱ በተላለፈለት ወገን ላይ ደንቡ የማይጸናበት ስለመሆኑ
ቁ. ፬፻፶፭ ስለትእዛዝ ተፈጻሚነት
ምዕራፍ ፪
በውጭ አገር የተሰጠ ፍርድ ወይም ብይንስለሚፈጸምበት ሁኔታ
ቁ. ፬፻፶፮ መሠረቱ
ቁ. ፬፻፶፯ ስለማመልከቻው ፎርም
ቁ. ፬፻፶፰ ማመልከቻው ስለሚፈቀድበት ሁኔታ
ቁ. ፬፻፶፱ የአፈጻጸሙ ሥርዓት
ቁ. ፬፻፷ ስለ ውሣኔ
ቁ. ፬፻፷፩ በውጭ አገር የተሰጠ የግልግል ወይም የሽምግልናየዳኝነት ብይን ስለሚፈጸምበት ሁኔታስምንተኛ መጽሐፍ
ስለወጭና ስለኪሣራ
ምዕራፍ ፩
ጠቅላላ ድንጋጌዎች፡፡
ቁ. ፬፻፷፪ ስለፍርድ ቤት ሥልጣን
ቁ. ፬፻፷፫ ስለ ወጭና ስለኪሣራ ዝርዝር
ቁ. ፬፻፷፬ የወጭና ሂሣብ ስለሚመረመርበት ሁኔታ
ቁ. ፬፻፷፭ ካሣ ስለሚከፈልበት ምክንያት
ቁ. ፬፻፷፮ ስለ ይግባኝምዕራፍ ፪
ዳኝነት ሳይከፈልበት በነፃ ስለሚቀርብ ክስ
ቁ. ፬፻፷፯ በነፃ ስለሚከፈቱ ክሶች
ቁ. ፬፻፷፰ በሚያቀርበው ማመልከቻ ላይ ስለሚገለጹፍሬ ነገሮች
ቁ. ፬፻፷፱ አመልካቹ ወይም ወኪሉ ስለሚጠየቅበት ሁኔታ
ቁ. ፬፻፸ ማመልከቻው ተቀባይነትን ስለማያገኝበት ሁኔታ
ቁ. ፬፻፸፩ የዳኝነት ገንዘብ ሳይከፈል በነፃ መዝገብ ለመክፈት የሚቀርበውን ጥያቄ ፍርድ ቤቱ ስለሚመረምርበት ሁኔታ
ቁ. ፬፻፸፪ የማስረጃው አቀባበል ሥነ ሥርዓት
ቁ. ፬፻፸፫ በነፃ የቀረበ ክስ ተቀባይነትን ባገኘ ጊዜ ስለሚፈጸም ሥነ ሥርዓት
ቁ. ፬፻፸፬ በፍርድ ቤት የተሰጠው የምስክርነት ማስረጃ ስለሚጸናበት ጊዜ
ቁ. ፬፻፸፭ ዳኝነት ሳይከፍል እንዲከራከር የተፈቀደለት ደሀ በነፃ የመከራከር መብቱን ስለሚያጣበት ሁኔታ
ቁ. ፬፻፸፮ በነፃ እንዲከራከር የተፈቀደለት ደሀ በክርክሩ በረታ ጊዜ ስለሚፈጸም ሥነ ሥርዓት
ቁ. ፬፻፸፯ ዳኝነት ሳይከፍል በነፃ ለመሟገት የሚቀርበውማመልከቻ ሁለተኛ ተቀባይነትን የማያገኝስለመሆኑ
ቁ. ፬፻፸፰ በነፃ ዳኝነት እንዲከራከር የተፈቀደለት ደኃ ሀብት ወይም ገንዘብ ባገኘ ጊዜ ስለሚፈጸም ሥነ ሥርዓት
ቁ. ፬፻፸፱ ስለ ልዩ ልዩ ወጭዎች
ዘጠነኛ መጸሐፍ
ማጠቃለያ ድንጋጌዎች
ቁ. ፬፻፹ ፍርድ ቤትን ለማስከበር ሰለተሰጠ ሥልጣን
ቁ. ፬፻፹፩ በቀጥታ ቅጣት ሊወሰን ስለሚቻልባቸውሌሎች ጉዳዮች
ቁ. ፬፻፹፪ ስለ ደንቦች
ቁ. ፬፻፹፫ ሚኒስትሩ ደንቦችን ለማውጣት ስላለውሥልጣን
የፍትሐ ብሔር ሥነ ሥርዓት ሕግ ድንጋጌ
የፍትሐ ብሔር ሥነ ሥርዓት ሕግ መግቢያ
መቅድም
ቁ. ፩ የአፈጻጸሙ ወሰን
ቁ. ፪ የጊዜ ወሰን
ቁ. ፫ ስለ ቃላት ትርጓሜ
አንደኛ መጽሐፍ
ስለ ፍርድ ቤቶች ሥልጣን
ምዕራፍ ፩
ጠቅላላ ድንጋጌዎች፡፡
ቁ. ፬ በሌላ አኳኋን እንዲፈጸም በሕግ ካልተገለጸ ክስን ተቀብሎ ለማከራከር ሥልጣን ያለው ፍርድ ቤት ብቻ ስለመሆኑ
ቁ. ፭ የመጨረሻ ውሳኔ ስላገኙ ጉዳዮች
ቁ. ፮ ዳኝነት እንዲታይ ስለሚቀርብ አቤቱታ
ቁ. ፯ ስለ ቀደምትነት
ቁ. ፰ በቀጠሮ ላይ ስለሚገኙ ክሶች
ቁ. ፱ ሥረ ነገሩን ለመስማት ፍርድ ቤት ሥልጣን የሌለው በሆነ ጊዜ ስለሚፈጸም ሥነ ሥርዓት
ቁ. ፲ ፍርድ ቤቱ የግዛት ሥልጣን የሌለው በሆነ ጊዜ ስለሚፈጸም ሥነ ሥርዓት
ቁ. ፲፩ ክሶችን ስለ ማጣራት
ምዕፍ ፪
ፍርድ ቤቶች በሥረ ነገር ክርክር ላይ ስላላቸው የዳኝነት ሥልጣን
ቁ. ፲፪ መሠረቱ
ቁ. ፲፫ ስለ ወረዳ ፍርድ ቤቶች ሥልጣን
ቁ. ፲፬ ስለ አውራጃ ፍርድ ቤቶች ሥልጣን
ቁ. ፲፭ ስለ ከፍተኛው ፍርድ ቤት ሥልጣን
ቁ. ፲፮ በገንዘብ መጠን የተወሰነ የዳኝነት ሥልጣን
ቁ. ፲፯ ተጣምረው ስለሚቀርቡ ክሶች
ቁ. ፲፰ በገንዘብ ግምት ሊወሰን ስለማይችል ሃብት
ምዕራፍ ፫
በግዛት ክልል ስለሚወሰን የዳኝነት ሥልጣን
ቁ. ፲፱ መሠረቱ
ቁ. ፳ ከኢትዮጵያ ግዛት ውጭ በሚኖር ሰው ላይ ስለሚቀርብ ክስ
ቁ. ፳፩ በመንግሥት ላይ ስለሚቀርብ ክስ
ቁ. ፳፪ በሕግ በተመሠረቱ ድርጅቶች ላይ ስለሚቀርብ ክስ
ቁ. ፳፫ በውርስ ምክንያት ስለሚቀርብ ክስ
ቁ. ፳፬ በውል ምክንያት ስለሚቀርብ ክስ
ቁ. ፳፭ በማይንቀሳቀስ ንብረት ምክንያት ስለሚቀርብ ክስ
ቁ. ፳፮ በተለያየ የዳኝነት ሥልጣን ክልል ውስጥ በሚገኝ የማይንቀሳቀስ ንብረት ምክንያት ስለሚቀርብ ክስ
ቁ. ፳፯ በሰው ላይ ወይም በሚንቀሳቀስ ንብረት ላይየደረሰ ጉዳት ምክንያት ስለሚቀርብ ክስ
ቁ. ፳፰ በመክሰር ምክንያት ስለሚቀርብ ክስ
ቁ. ፳፱ ከአንድ ስለሚበልጡ የክስ ምክንያቶች
ቁ. ፴ ስለ ተጨማሪ ክስና ስለተከሣሽ ከሳሽ ክስ
ቁ. ፴፩ ክስን ወደ ሌላ ሥፍራ ስለማዛወር
ሁለተኛ መጽሐፍ
በከሣሽነት ወይም በተከሣሽነት የሙግት ተካፋይ ስለመሆን
ቁ. ፴፪ የአፈጻጸሙ ወሰን
ምዕራፍ ፩
ጠቅላላ ደንቦች
ቁ. ፴፫ ከሣሽ የመሆን ችሎታ
ቁ. ፴፬ ስለ ውክልና ስለ እንደራሴነት ወይም ስለ ሞግዚትነት
ቁ. ፴፭ ከሣሾች የኀብረት ክስ ስለሚያቀርቡበት ሁኔታ
ቁ. ፴፮ ተከሣሾችን በአንድነት አጣምሮ ስለመክሰስ
ቁ. ፴፯ በአንድ ወይም በብዙዎች ተከራካሪዎች ላይስለሚፈረድባቸው ወይም ስለሚፈርድላቸው ፍርድ
ቁ. ፴፰ በነገረ ፈጅ ወይም በወኪል አማካይነት ስለ መሟገት
ቁ. ፴፱ በአንድ ክስ ውስጥ ተደምሮ መከሰስ የሚገባውን ስለመተውና በክሱ ውስጥ የማያገባውን ሰው አጣምሮ
ስለመክሰስ
ቁ. ፵ ተከራካሪ ወገኖች ስለመጨመር ወይም ስለ መተካት
ቁ. ፵፩ የሦስተኛ ወገኖች ጣልቃ ገብነት
ቁ. ፵፪ ስለ ዐቃቤ ሕግ ጣልቃ ገብነት
ቁ. ፵፫ ሦስተኛ ወገኖችን በክስ ውስጥ ስለማስገባት
ቁ. ፵፬ የንግድ ሸሪኮችን በሚነግዱበት የንግድ ድርጅት ስም ስለ መክሰስ
ቁ. ፵፭ የንግድ ሸሪኮችን ስም ስለመግለጽ
ቁ. ፵፮ በራሱ ስም ሳይሆን በሌላ ሰው ስም በሚነግድ ሰው ላይ ስለሚቀርብ ክስ
ቁ. ፵፯ በንግድ ሸሪኮች መካከል ስለሚቀርብ ክስ
ምዕራፍ ፪
ሰለ ተከራካሪዎቹ ወገኖች መሞት ወይም መክሰር፡፡
ቁ. ፵፰ ስለ ተከራካሪ ወገን መሞትና ስለ ክሱ ያለማቋረጥ
ቁ. ፵፱ ከከሣሾቹ ያንዱ ወይም ካንዱ የበለጡት መሞት
ቁ. ፶ ከተከሣሾቹ ያንዱ ወይም ከአንድ የበለጡት መሞት
ቁ. ፶፩ ከንግድ ሸሪኮች ውስጥ አንዱ በሞተ ጊዜ ስለሚኖር የክስ መብት
ቁ. ፶፪ ስለሟቹ ንብረት አስተዳዳሪዎች
ቁ. ፶፫ ክርክሩ ከተሰማ በኋላ ከፍርድ በፊት ከተከራካሪዎቹ ወገኖች አንዱ ወይም ካንድ የበለጠ ብዛት ያላቸው
ስለመሟገታቸው
ቁ. ፶፬ እዳውን ለመክፈል ስለማይችል ከሣሽ (ስለ ከሠረ ከሣሽ)
ቁ. ፶፭ የክስ መቅረት ወይም መሠረዝ ስለሚያስከትለው ውጤት
ቁ. ፶፮ የፍርድ ውሣኔ ከመሰጠቱ በፊት በክርክር ያለውን የጥቅም መብት ስለማስተላለፍ
ምዕራፍ ፫
ስለ ወኪሎችና ስለ ተሟጋቾች
ቁ. ፶፯ መሠረቱ
ቁ. ፶፰ ስለ ነገረፈጆችና ስለ ወኪሎች በጠቅላላው
ቁ. ፶፱ ለመንግሥት ነገረፈጅ ሆነው እንዲከራከሩ ስለተፈቀደላቸው ሰዎች
ቁ. ፷ በመንግሥት ሹሙ ወይም ሠራተኛ ላይ ስለሚቀርብ ክስ ሥነ ሥርዓት
ቁ. ፷፩ ለጦር ኃይል አባሎች ስለሚወከሉ ነገረ ፈጆች ወይም እንደራሴዎች
ቁ. ፷፪ በእስር ቤት ለሚገኙ ሰዎች እንደራሴ ወይም ነገረፈጅ ሆነው ስለሚከራከሩ ወኪሎች
ቁ. ፷፫ ተሟጋች ስለማቆም
ቁ. ፷፬ ወኪሎች ወይም ነገረፈጆች መጥሪያ ስለ ሚቀበሉበት ሁኔታ
ምዕራፍ ፬
ስለ ባለ ጉዳዩ ወደ ፍርድ ቤት መቅረብና ሳይቀርብ መቅረት
ቁ. ፷፭ ባለጉዳዩ ራሱ እንዲቀርብ አስፈላጊ ስለመሆኑ
ቁ. ፷፮ ከብዙ ከሣሾች ወይም ተከሣሾች መካከል ያንዱን ብቻ መቅረብ
ቁ. ፷፯ ሰለ ሸሪኮች መቅረብ
ቁ. ፷፰ አንዳንድ ባለጉዳዮች ራሳቸው እንዲቀርቡ ለማዘዝፍርድ ቤት ስላለው ሥልጣን
ቁ. ፷፱ ስለ ተከራካሪዎቹ ወገኖች መቅረብ
ቁ. ፸ የተከሣሹ አለመቅረብ
ቁ. ፸፩ የክሱ መዝገብ መዘጋት ስለሚያስከትለው ውጤት
ቁ. ፸፪ በሚቀጥለው ቀነ ቀጠሮ ስለመቅረብ
ቁ. ፸፫ የከሣሹ አለመቅረብ
ቁ. ፸፬ የክሱ መዝገብ መዘጋት ስለሚያስከትለው ውጤት
ቁ. ፸፭ የብዙ ተከራካሪ ወገኖች ያለመቅረብ
ቁ. ፸፮ የሦስተኛ ወገኖች ያለመቅረብ
ቁ. ፸፯ ራሱ እንዲቀርብ የታዘዘው ሰው ያለመቅረብ
ቁ. ፸፰ ተከሳሽ በሌለበት የተሰጠውን ውሣኔ ስለ ማንሳት
ሦስተኛ መጽሐፍ
የፍትሐ ብሔርን ክስ የሚመለከቱ ድንጋጌዎች
ቁ. ፸፱ የአፈጻጸሙ ወሰን
ምዕራፍ ፩
ስለ አቤቱታ
ቁ. ፹ በአቤቱታ ማመልከቻ ጽሑፎች ላይ ስለሚገለጹ ነገሮች
ቁ. ፹፩ በተቀዳሚነት መፈጸም ስለሚገባቸው ግዴታዎች
ቁ. ፹፪ አዲስ ነገር
ቁ. ፹፫ ነገርን በግልጽ መካድ ተገቢ ስለመሆኑ
ቁ. ፹፬ ውልን ስለመካድ
ቁ. ፹፭ በክርክር ላይ የሚቀርቡትን የጽሑፍ ሰነዶች ባለዋጋነት ስለማስረዳት
ቁ. ፹፮ ስለ አእምሮ ሁኔታ
ቁ. ፹፯ ማስታወቂያ ስለመስጠት
ቁ. ፹፰ በነገሩ አካባቢ ሁኔታ ስለሚታወቁ ውሎችና ሕጋዊ ግንኙነቶች
ቁ. ፹፱ ሕጋዊ ስለሆኑ ግምቶች
ቁ. ፺ ከፍሬ ነገሩ ክርክር መሥመር ውጭ ስለ መውጣት
ቁ. ፺፩ አቤቱታን ስለማሻሻል
ቁ. ፺፪ አቤቱታን ስለማረጋገጥ
ቁ. ፺፫ አቤቱታን ስለመፈረም
ምዕራፍ ፪
ሰለ መጥሪያ፡፡
ክፍል ፩
መጥሪያ ከፍርድ ቤት ስለመቀበልና ለተጠሪው ስለመስጠት
ቁ. ፺፬ መጥሪያ ከፍርድ ቤት ስለማስወጣት
ቁ. ፺፭ የመጥሪያ ትእዛዝ ስለሚሰጥበት ሁኔታ
ቁ. ፺፮ መጥሪያን ለነገረ ፈጅ ወይም ለጠበቃው ስለመስጠት
ቁ. ፺፯ መጥሪያ ለንግድ ድርጅቶች ስለመስጠት
ቁ. ፺፰ መጥሪያን ሸሪክ ለሆኑ ሰዎች ስለመስጠት
ቁ. ፺፱ በወኪል አማካይነት ለሚነግድ ተከሣሽ ስለሚሰጥ መጥሪያ
ቁ. ፻ በማይንቀሳቀስ ንብረት ላይ የሚቀርብ ክስ ለንብረቱ ወኪል ስለሚሰጥ መጥሪያ
ቁ. ፻፩ መጥሪያን ለተከሣሽ ቤተሰቦች ስለመስጠት
ቁ. ፻፪ መጥሪያ የተቀበለ ሰው ደረሰኝ መፈረም የሚገባው ስለመሆኑ
ቁ. ፻፫ ተከሣሽ መጥሪያን ለመቀበል እምቢተኛ ስለመሆኑ ወይም ስላለመገኘቱ
ቁ. ፻፬ መጥሪያው የተሰጠበትን ሁኔታና ጊዜ ስለ ማረጋገጥ
ቁ. ፻፭ በምትክ ስለሚሰጥ መጥሪያ
ቁ. ፻፮ በፖስታ ስለሚላክ መጥሪያ
ቁ. ፻፯ በሌላ ፍርድ ቤት የሥልጣን ክልል ውስጥ ለሚኖር ተከሣሽ ስለሚሰጥ መጥሪያ
ቁ. ፻፰ ከኢትዮጵያ ግዛት ውጭ ለሚኖር ተከሣሽ ስለሚላክ መጥሪያ፡፡
ቁ. ፻፱ ለመንግሥት ወይም ለኩባንያ ሠራተኞች ስለሚሰጥ መጥሪያ፡፡
ቁ. ፻፲ መጥሪያ ለተከሣሽ እንዲሰጥ የታዘዘ ሰው ስላለበት ግዴታ፡፡
ክፍል ፪
ስለምሥክሮች አጠራርና አቀራረብ፡፡
ቁ. ፻፲፩ መጥሪያ ከፍርድ ቤት ስለመቀበል
ቁ. ፻፲፪ ለምስክሮች ስለሚከፈል ውጭ
ቁ. ፻፲፫ ተቀማጭ የሆነው ገንዘብ የማይበቃ ሲሆን ስለሚታዘዝ ተጨማሪ ሂሣብ
ቁ. ፻፲፬ በመጥሪያው ትእዛዝ ላይ ስለሚገለጹ ጉዳዮች
ቁ. ፻፲፭ የጽሑፍ ማስረጃ እንዲቀርብ ስለሚሰጥ መጥሪያ
ቁ. ፻ ፲፮ ስለመጥሪያ አሰጣጥ
ቁ. ፻፲፯ መጥሪያ ለመስጠት ስለተወሰነ ጊዜ
ቁ. ፻፲፰ የጥሪው ትእዛዝ ስለማያከብሩ ምስክሮች
ቁ. ፻፲፱ የምስክርነት ቃልን መስጠትና የተጠየቀውን ማስረጃ ማቅረብ ግዴታ ስለመሆኑ
ቁ. ፻፳ ምስክርን ስለማሰናበት
ቁ. ፻፳፩ የምስክርነት ቃልን ለመስጠት ወይም የጽሑፍ ማስረጃን ለማቅረብ ስላለመቻል፡፡
ምዕራፍ ፫
የፍርድ ቤት እንደራሴ ሆኖ ስለሚወከል ምትክ ዳኛ
ቁ. ፻፳፪ መሠረቱ
ቁ. ፻፳፫ ለምትክ ዳኞች የሚከፈለውን አበል ለፍርድ ቤት ስለ ማስያዝ
ቁ. ፻፳፬ ስለምትክ ዳኞች ሥልጣን
ቁ. ፻፳፭ ምስክሮችን በምትክ ዳኞች ፊት አቅርቦ ስለመመርመርና ቃላቸውን ስለመቀበል
ቁ. ፻፳፮ ተከራካሪዎች ወገኖች በምትክ ዳኛ ፊት ስለሚቀርቡበት ሁኔታ
ክፍል ፪ ምትክ ዳኛ ፊት ቀርበው ስለሚጠየቁና ስለ ሚመረመሩ ምስክሮች
ቁ. ፻፳፯ ምትክ ዳኛ ስለሚሾምበት ቦታ
ቁ. ፻፳፰ ምትክ ዳኞች የታዘዙትን ሥራ ስለመጨረሳቸው
ቁ. ፻፳፱ የውጭ አገር ፍርድ ቤቶች በጠየቁ ጊዜ ስለሚሰጥ የምትክ ዳኝነት ሥልጣን
ቁ. ፻፴ ከፍተኛው ፍርድ ቤት ስለሚወስደው እርምጃ
ቁ. ፻፴፩ ከዚህ በላይ የተመለከቱት ቁጥሮች ድንጋጌ ከውጭ አገር ፍርድ ቤት በሚጠየቅ ጉዳይ ስላላቸው ተፈጻሚነት
ክፍል ፫
ምትክ ዳኞች ማስረጃን በሚመለከት ጉዳይ ስለሚወስዱት ሌላ እርምጃ
ቁ. ፻፴፪ በሥፍራው ላይ በመገኘት ስለሚደረግ ምርመራ
ቁ. ፻፴፫ ምትክ ዳኛ የተሰጠውን ሥራ ስለሚያከናውንበት ሥነ ሥርዓት
ቁ. ፻፴፬ በምትክ ዳኞች ስለሚደረግ የሂሳብ ምርመራ
ቁ. ፻፴፭ ስለተጨማሪ ምርመራ
ቁ. ፻፴፮ ልዩ አዋቂ (ኢክስፔርት) ስለመሾም
ምዕራፍ ፬
ሰነዶችን ስለ ማቅረብ ታሽገው እንዲጠበቁ ስለ ማድረግና ስለ መመለስ
ቁ. ፻፴፯ የጽሑፍ ማስረጃ ስለሚቀርብበት ጊዜ
ቁ. ፻፴፰ ለክርክሩ አግባብ ያልሆኑትን ወይም ከነገሩ ጋር ግንኙነት የሌላቸውን ማስረጃዎች ስላለመቀበል
ቁ. ፻፴፱ በማስረጃነት በሚቀርቡ ጽሑፎች ላይ ምልክት ስለማድረግ
ቁ. ፻፵ በግልባጭ ጽሑፎች ላይ ስለሚደረግ ምልክት
ቁ. ፻፵፩ ተቀባይነት በሌላቸው ጽሑፎች ላይ ስለሚደረግ ምልክት
ቁ. ፻፵፪ ፍርድ ቤት የተቀበላቸውንና የነቀፋቸውን ጽሑፎች ስለመመዝገብ
ቁ. ፻፵፫ የጽሑፍ ማስረጃ ተከብሮ ታሽጐ እንዲቀመጥስለሚሰጥ ትእዛዝ
ቁ. ፻፵፬ የጽሑፍ ማስረጃዎችን ስለመመለስ
ቁ. ፻፵፭ አንዱ ፍርድ ቤት ከሌሎች ፍርድ ቤቶች ወይምከሌላ ክፍል ስለሚጠይቀው ጽሑፍ መዝገብ ወይም ሰነድ
ቁ. ፻፵፮ ስለጽሑፍ ሰነዶች የተነገረው ድንጋጌ በግዙፍ ነገሮች ላይ ስላለው ተፈጻሚነት
ምዕራፍ ፭
ለጊዜው ስለሚሰጡ የማገጃዎችና ሌሎች ትእዛዞች
ክፍል ፩
ክፍርድ በፊት ስለሚሰጥ የእሥራት ትእዛዝ
ቁ. ፻፵፯ ፍርድ ቤት ለመቅረብ ስለሚሰጥ ዋስትና
ቁ. ፻፵፰ ስለዋስትና የሚያዝ የገንዘብ ልክ
ቁ. ፻፵ ዋስትናን ለማስወረድ ስለሚቀርብ ማመልከቻ
ቁ. ፻፶ ስለዋስትና የሚያዝ ሀብትወይም ሌላ ዋስ ለመስጠት እምቢተኛ ስለመሆን
ክፍል ፪
ከፍርድ በፊት ንብረት እንዲረከብ ስለማድረግ
ቁ. ፻፶፩ ተፈላጊውን ዕቃ ወይም ንብረት ለማቅረብ ስለሚሰጥ ዋስትና
ቁ. ፻፶፪ ንብረት ስለማስከበር ወይም ስለማስያዝ
ቁ. ፻፶፫ የንብረት ማስያዝ ወይም ማስከበር ስለሚያስከትለው ውጤት
ክፍል ፫
ለጊዜው ስለሚሰጥ የማገድ ትእዛዝ
ቁ. ፻፶፬ የማገድ ትእዛዝ ለጊዜው ስለማሰጥበት ሁኔታ
ቁ. ፻፶፭ ውል ወይም ሌላ ግዴታ ተደጋግሞ እንዳይፈርስ ወይም ለማፍረስ የተወሰደው እርምጃ እንዳይቀጥል ስለሚሰጥ የማገጃ ትእዛዝ
ቁ. ፻፶፮ የማገጃን ትእዛዝ ስላለማክበር
ቁ. ፻፶፯ ላንደኛው ተከራካሪ ወገን ስለሚሰጥ ማስታወቂያ
ቁ. ፻፶፰ የማገጃው ትእዛዝ ሊሻሻል ሊነሳ ወይም ሊሠረዝ ሰለሚችልበት ሁኔታ
ቁ. ፻፶፱ በሕግ በተቋቋመው የንግድ ድርጅቶች ላይ የሚሰጥ ማገጃ ትእዛዝ በማኀበሩ ሥራ መሪዎች ላይ ስላለው አስገዳጅነት
ክፍል ፬
ከፍርድ በፊት ስለሚሰጥ ትእዛዝ
ቁ. ፻፷ ክርክሩ በሚቀጥልበት ጊዜ አንድ ነገር እንዲሸጥ ተቀዳሚ ትእዛዝ
ቁ. ፻፷፩ ክርክር የተነሣበትን ሀብት በአንድ ሥፍራ አኑሮስለመጠበቅ እንዳይበላሽ ስለሚደረግለት ጥንቃቄና የመቆጣጠር ምርመራ
ቁ. ፻፷፪ ለሌላው ተከራካሪ ወገን ወይም ለባለጋራው ማስታወቂያ ስለመስጠት
ቁ. ፻፷፫ ሽያጭን ስለማገድ
ቁ. ፻፷፬ ፍርድ ቤት ስለሚቀመጥ ገንዘብ
ቁ. ፻፷፭ ስለሌሎች ትእዛዞች
ክፍል ፭
ተቀባይ የሚሆን ሰው ስለመሾም
ቁ. ፻፷፮ ተቀባይ የሚሆን ሰው ስለሚሾምበት ሁኔታ
ቁ. ፻፷፯ ለተቀባዩ ስለሚከፈል አበል
ቁ. ፻፷፰ ስለተቀባዩ ግዴታዎች
ቁ. ፻፷፱ ፍርድ ቤቱ የተቀባዩን ግዴታ ስለሚፈጽምበት ሥርዓት
ክፍል ፮
ስለማሸግና የሀብት ዝርዝር ስለማዘጋጀት
ቁ. ፻፸ መሠረቱ
ቁ. ፻፸፩ እሽግ እንዲደረግ ስለሚቀርብ ማመልከቻ፡፡
ቁ. ፻፸፪ ስለመዝገብ
ቁ. ፻፸፫ ስለማይታሸግባቸው ነገሮች
ቁ. ፻፸፬ ሰለ ኑዛዜዎችና ስለ ሌሎች ጽሑፎች
ቁ. ፻፸፭ እሽግና ስለማንሳት
ቁ. ፻፸፮ የዕቃዎችንና የንብረቶችን ዝርዝር ስለማዘጋጀት
ክፍል ፯
ተገድዶ የመያዝን ሕጋዊነት ለማጣ ስለሚፈጸም ሥነ ሥርዓት
ቁ. ፻፸፯ ተገድዶ በመያዝ ምክንያት ስለሚቀርብ አቤቱታ
ቁ. ፻፸፰ እንዲቀርብ ስለሚሰጥ የመጥሪያ ትእዛዝ
ቁ. ፻፸፱ ጉዳዩን ስለመስማት ውሣኔ ስለመስጠትና ስለማመልከቻ አቀራረብ
ምዕራፍ ፮
ስለ ፍርድና ስለ ትእዛዝ፤
ክፍል ፩
አጠቃላይ ድንጋጌዎች
ቁ. ፻፹ ፍርድ የማሰጥበት ጊዜ
ቁ. ፻፹፩ የፍርድ አሰጣጥ ሁኔታና ፎርም
ቁ. ፻፹፪ በፍርድ ውሣኔ ሐተታ ላይ ስለሚሰፍሩ ነገሮች
ቁ. ፻፹፫ ስለውሳኔ አጻጻፍ ሥርዓትና በላዩም ስለሚገልጹት ነገሮች
ቁ. ፻፹፬ ስለ ፍርድና ስለ ትእዛዝ ግልባጭ
ክፍል ፪
በአንዳንድ ውሣኔ ውስጥ ስለሚሰጥ የተለየ መምሪያ
ቁ. ፻፹፭ የሚንቀሳቀስ ሀብት ለማስረከብ ስለሚሰጥ ውሣኔ
ቁ. ፻፹፮ በየጊዜው ለሚከፈል ዕዳ ስለሚሰጥ ውሣኔ
ቁ. ፻፹፯ ይዞታንና ያላግባብ የተወሰደ ጥቅምን ስለ ሚመለከት ውሣኔ
ቁ. ፻፹፰ ስለማስተሳሰብ
ቁ. ፻፹፱ በሽርክና የተቋቋመ የንግድ ድርጅት እንዲፈርስ በቀረበ ክስ ስለሚሰጥ ትእዛዝ
ቁ. ፻፺ ንብረትን ለመካፈል ወይም ይዞታን ለመለየት ስለሚቀርብ ክስ
ቁ. ፻፺፩ በማቻቻል ውሳኔ ስለሚሰጥ ትእዛዝ
ምዕራፍ ፯
ልዩ ልዩ ድንጋጌዎች
ክፍል ፩
ስለ ጊዜ አወሳሰንና ስለቀጠሮ
ቁ. ፻፺፪ ስለ ጊዜ አወሳሰንና አቆጣጠር
ቁ. ፻፺፫ የጊዜን ውሣኔ ስለማክበር
ቁ. ፻፺፬ የጊዜን ወሰን ስለማራዘም
ቁ. ፻፺፭ የተወሰነውን ጊዜ ስለማለፍ
ቁ. ፻፺፮ አዲስ የጊዜ ውሣኔ ስለመስጠት
ቁ. ፻፺፯ ፍርድ ቤት ጊዜን በመወሰን ቀጠሮ መስጠት ስለሚችልበት ሁኔታ
ቁ. ፻፺፰ ቀጠሮ የማያስከትለው ውጤት
ቁ. ፻፺፱ ለቀጠሮው ምክንያት የሆነው ጉዳይ ያለመፈጸም
ክፍል ፪
ለኪሣራ ለሚከፈል ገንዘብ ስለሚሰጥ ዋስትና
ቁ. ፻ ከሣሽ የኪሣራ ገንዘብ እንዲያስይዝ ስለሚጠየቅበት ሁኔታ
ቁ. ፪፻፩ የዋስትና መስጠት ግዴታን ያለመፈጸም ስለሚያስከትለው ውጤት
ቁ. ፪፻፪ ከይግባኝ ባይ ስለሚጠየቅ የኪሣራ መያዣ ወይም ዋስትና
ክፍል ፫
የመሐላ ቃል (አፈዳቪት)
ቁ. ፪፻፫ የጉዳዩ ፍሬ ነገር በመሐላ ቃል እንዲረጋገጥስለማድረግ
ቁ. ፪፻፬ የመሐላ ቃሉን በጽሑፍ የሰጠው ወገን እንዲቀርብ ስለማድረግ
ቁ. ፪፻፭ በመሐላ ቃል የሚሰጡ ነገሮች ወሰን፡፡
ቁ. ፪፻፮ የመሐላን ቃል ለመቀበል ስለሚችል ባለሥልጣን
ክፍል ፬
ትእዛዝን ያለመፈጸም ስለ ሚያስከትለው ውጤት
ቁ. ፪፻፯ መሠረቱ
ቁ. ፪፻፰ ስሕተትን ስለማረም
ቁ. ፪፻፱ በክርክሩ ውስጥ ከሥነ ሥርዓት ውጭ የሆነው ጉዳይ እንዲሠረዝ ወይም እንዲዘጋ ስለሚቀርብ አቤቱታ
ቁ. ፪፻፲ አቤቱታን ስለመወሰን
ቁ. ፪፻፲፩ ስለ ይግባኝ
ቁ. ፪፻፲፪ ክርክሩ ስለሚጸናበት ሁኔታ
አራተኛ መጽሐፍ
በመጀመሪያ ደረጃ ስለሚታዩ መደበኛ ክርክሮች
ክፍል ፩
ምዕራፍ ፩
ጠቅላላ ድንጋጌዎች፡፡
ቁ. ፪፻፲፫ ክስ የሚጀመረው የክሱን ምክንያት የሚገልጽ አቤቱታ በቀረበ ጊዜ ስለመሆኑ
ቁ. ፪፻፲፬ ክስ ስለሚመዘገብበት መዝገብ
ቁ. ፪፻፲፭ ለዳኝነት ስለሚከፈል ገንዝብ
ቁ. ፪፻፲፮ ስለ ክሱ አቀራረብና አገላለጽ
ቁ. ፪፻፲፯ ለክሱ መሠረት የሆኑትን ነገሮች ሁሉ አጣምሮ ስለማቅረብ
ቁ. ፪፻፲፰ የማይንቀሳቀስ ንብረትን ለማስመለስ ተጣምረው ስለሚቀርቡ ክሶች
ቁ. ፪፻፲፱ ንብረት አስተዳዳሪዎች ኑዛዜ አስፈጻሚዎችና ወራሾች ስለሚያቀርቡትና ስለሚቀርብባቸው ክስ
ቁ. ፪፻፳ ያላገባብ ተጣምሮ መክሰስን ስለመቃወም
ቁ. ፪፻፳፩ ክሱ ተነጣጥሎ ስለሚታይበት ሁኔታ
ክፍል ፪
ስለ ክስና ስለመከላከያ ጽሑፍ
ቁ. ፪፻፳፪ በክስ ጽሑፍ ላይ ስለሚሠፍሩ ነገሮች
ቁ. ፪፻፳፫ ከክስ ማመልከቻ ጋር ተያይዘው ስለሚቀርቡጽሑፎችና መግለጫዎች
ቁ. ፪፻፳፬ የሚጠየቀውን ዳኝነት በዝርዝር ስለመግለጽ
ቁ. ፪፻፳፭ ለክርክሩ ምክንያት የሆነውን ነገር ለይቶ ስለመግለጽ
ቁ. ፪፻፳፮ ገንዘብን ለመጠየቅ በሚቀርብ ክስ ላይ ስለሚቀርቡዝርዝር መግለጫዎች
ቁ. ፪፻፳፯ በየጊዜው ስለሚከፈል ሂሣብ የሚቀርብ ክስ
ቁ. ፪፻፳፰ መብትን ስለመመሥረት ስለማስከበር ወይም ስለመሠረዝ
ቁ. ፪፻፳፱ የፍርድ ቤቱ ሬጅስትራር ወይም የመዝገብ ቤቱ ሹም የሚቀርብለትን አቤቱታ ተቀባይነት የለውም ብሎ ስለሚመልስበት
ቁ. ፪፻፴ የፍርድ ቤቱ ሬጅስትራር ወይም የመዝገብ ቤቱሹም የክስ አቤቱታ ስለሚቀበልበት ሁኔታ
ቁ. ፪፻፴፩ ፍርድ ቤቱ የክስ አቤቱታው ተቀባይነት እንዲኖረው ስለሚወሰንበት ሁኔታ
ቁ. ፪፻፴፪ የቀረበው ክስ ተቀባይነት ማጣቱ ወይም መሠረዙ ስለሚያስከትለው ውጤት
ቁ. ፪፻፴፫ የክስን ማመልከቻ ለሌላው ተከራካሪ ወገን ስለመስጠት
ቁ. ፪፻፴፬ በመከላከያ መልስ ላይ ስለሚገለጹ ዝርዝርነገሮች
ቁ. ፪፻፴፭ ነገሩን በመሸሸግ ስለማስተባበል
ቁ. ፪፻፴፮ በማናቸውም ክስ ስለማቻቻል በሚቀርብ ጥያቄ ውስጥ መገለጽ ስለሚገባቸው ነገሮች
ቁ. ፪፻፴፯ የመከላከያን ቃል ስለ መመርመር
ቁ. ፪፻፴፱ ስለ ተጨማሪ ክርክሮች
ቁ. ፪፻፵ የጽሑፍ ሰነዶችን ለማሳመን ስለሚሰጥ ማስታወቂያ
ምዕራፍ ፪
ክስን ስለመስማት የመጀመሪያ ክስ ሲከፈት ስለሚፈጸም ሥነ ሥርዓት፡፡
ቁ. ፪፻፵፩ ተከራካሪዎቹን ስለመመርመር
ቁ. ፪፻፵፪ በዕምነት መሠረት ስለሚሰጥ ፍርድ
ቁ. ፪፻፵፫ ማብራሪያ
ቁ. ፪፻፵፬ በመጀመሪያ ደረጃ ክርክር ላይ ስለሚቀርቡመቃወሚያዎች
ቁ. ፪፻፵፭ በቀረቡት መቃወሚያዎች ላይ ስለሚሰጥ ውሣኔ
ቁ. ፪፻፵፮ የነገር ጭብጥ ስለመያዝ ወይም ስለማስያዝ
ቁ. ፪፻፵፯ የነገር ጭብጥ አመሠራረት
ቁ. ፪፻፵፰ ጭብጥን ለመመሥረት ስለሚያገለግሉ ፍሬ ነገሮች
ቁ. ፪፻፵፱ ፍርድ ቤቱ ጭብጥን ከመያዙ በፊት ምስክሮችንና በጽሑፍ ማስረጃዎችን ለመመርመር ስለሚችልበት ሁኔታ
ቁ. ፪፻፶ ክስ በቀረበበት የሀብት ግምት ወይም ዋጋ ምክንያት ስለሚነሳ ክርክር
ቁ. ፪፻፶፩ ፍርድ ቤቱ የተያዙትን ጭብጦች ለማሻሻል ወይም ለመሠረዝ ሰለሚችልበት ሁኔታ
ቁ. ፪፻፶፪ በሕግ በተቋቋመው የንግድ ድርጅቶች ላይ የሚሰጥ ማገጃ ትእዛዝ በማኀበሩ ሥራ መሪዎች ላይ ስላለው አስገዳጅነት
ቁ. ፪፻፶፫ በቅን ልቦና በተደረገ ስምምነት መሠረት ፍርድ ቤቱ ስለሚሰጠው የፍርድ ውሣኔ
ቁ. ፪፻፶፬ ተከራካሪዎቹ ወገኖች የሚለያዩበት ጉዳይ ያለመኖሩ ሲታወቅ ስለሚሰጥ ውሳኔ
ቁ. ፪፻፶፭ የሚያከራክር ነገር ስላላቸው ከሣሾችና ተከሣሾች
ቁ. ፪፻፶፮ ማስረጃ ያለማቅረብ ስለሚያስከትለው ውጤት
ቁ. ፪፻፶፯ ሰለ መጥሪያ
ቁ. ፪፻፶፰ ስለክሱ መከፈትና ሙግትን የመጀመር መብት
ቁ. ፪፻፶፱ የክስ ቃል መስጠትና ማስረጃ ስለማቅረብ
ቁ. ፪፻፷ በብዙ ጭብጦች ላይ ስለሚቀርብ ማስረጃ
ቁ. ፪፻፷፩ የማስረጃ አቀራረብ ሥርዓት
ቁ. ፪፻፷፪ የምስክርን ቃል ስለመተርጐም
ቁ. ፪፻፷፫ ጥያቄ የማይቀርብበት ሁኔታ ወይም ፎርም
ቁ. ፪፻፷፬ ፍርድ ቤቱ የሌሎች ምስክሮች ቃል ለመቀበል ሰለሚችልበት ሁኔታ
ቁ. ፪፻፷፭ ፍርድ ቤቱ የምስክሮች ቃል ባስቸኳይ ለመቀበል ስላለው ሥልጣን
ቁ. ፪፻፷፮ ፍርድ ቤት ምስክሮችን አስጠርቶ እንደገናለመመርመር ስለመቻሉ
ቁ. ፪፻፷፯ የምስክርነትን ቃል ለመስጠት ፈቃደኛ ስላለመሆን
ቁ. ፪፻፷፰ በዚህ ሕግ ስለምስክሮች የተነገረው ድንጋጌመጥሪያ በተላከላቸው ተከራካሪዎች ላይ ተፈጻሚስለመሆኑ
ቁ. ፪፻፷፱ የምስክርን ቃል በመዝገብ ላይ ስለማስፈር
ቁ. ፪፻፸ በጥያቄ አቀራረብ ላይ የሚቀርበውን መቃወሚያ ስለመመዝገብ
ቁ. ፪፻፸፩ ሌላ ፍርድ ቤት ወይም ሌላ ዳኛ ስለመዘገበው ማስረጃ
ቁ. ፪፻፸፪ ፍርድ ቤቱ ምርመራ ለማድረግ ስለመቻሉ
ቁ. ፪፻፸፫ ስለ ፍርድ
ምዕራፍ ፫ክርክርን ስለማቋረጥ፡፡
ክፍል ፩
ስለ መገላገልና ከክስ ውጭ ስለመሆን
ቁ. ፪፻፸፬ መሠረቱ
ቁ. ፪፻፸፭ ሰለ እርቅ ወይም ስለግልግል
ቁ. ፪፻፸፮ የእርቅ ወይም የግልግል ስምምነት ስለ ሚይዛቸው ጉዳዮች
ቁ. ፪፻፸፯ የእርቅ ወይም የግልግል ስምምነት ስለ መመዝገብ
ቁ. ፪፻፸፰ በፍርድ ቤት ፈቃድ ክስን ስለመተው ወይም ከክርክር ውጭ ስለመሆን
ቁ. ፪፻፸፱ ያለ ፍርድ ቤት ፈቃድ ክስን ስለመተውና ከክርክር ውጭ ስለመሆን
ቁ. ፪፻፹ ለክሱ ምክንያት የሆነው ነገር ተቋርጦ ስለመቅረቱ
ክፍል ፪
ፍርድ ቤት ስለሚቀመጥ ገንዘብ
ቁ. ፪፻፹፩ ተከሣሽ የሚፈለግበትን ገንዘብ በፍርድ ቤት ስለሚያሲዝበት ሁኔታ
ቁ. ፪፻፹፪ ተከሣሽ የሚፈለግበትን ገንዘብ በከፊል ስለሚያሲዝበት ሁኔታ
ቁ. ፪፻፹፫ የተያዘው ገንዘብ ዕዳውን በመሉ የሚያሸንፍ መሆኑን አምኖ ስለመቀበል
አምስተኛ መጽሐፍ
ልዩ ሥነ ሥርዓት
ምዕራፍ ፩
በአጭር ሁኔታ በሚወሰኑ ክርክሮች ላይ ስለሚፈጸም ሥነ ሥርዓት፡፡
ቁ. ፪፻፹፬ በክስ ማመልከቻ ላይ ስለሚሰፍር ልዩ መግለጫ
ቁ. ፪፻፹፭ ተከሣሹ ባለመቅረቡ በሌለበት ስለሚሰጥ ፍርድ
ቁ. ፪፻፹፮ ቀርቦ ለመከላከል ፈቃድ እንዲሰጥ ስለሚቀርብ ማመልከቻ
ቁ. ፪፻፹፯ ተከሣሹ ለመከላከል እንዲፈቀድለት ያቀረበው ማመልከቻ ተቀባይነት ሲያጣ ስለሚሰጥ ፍርድ
ቁ. ፪፻፹፰ ጉዳዩን በከፊል ስለመወሰን
ቁ. ፪፻፹፱ በአንድ ወይም በብዙ ተከሣሾች ላይስለሚሰጥ ፍርድ
ቁ. ፪፻፺ መከላከል ስለሚፈቀድበት ሁኔታ
ቁ. ፪፻፺፩ ለወደፊት ክስ ስለሚቀርብበት ሁኔታ
ቁ. ፪፻፺፪ ፍርድን ስለማገድ
ምዕራፍ ፪
አላፊነትን ለማስወረድ ስለሚቀርብ አቤቱታ፡፡
ቁ. ፪፻፺፫ ትርጓሜ
ቁ. ፪፻፺፬ አላፊነትን ለማውረድ ለሚቀርብ የክስ ማመልከቻ
ቁ. ፪፻፺፭ ክስ የቀረበበትን ብር ፍርድ ቤት ስለማስቀመጥ
ቁ. ፪፻፺፮ ተከሣሹ በከሣሹ ላይ ስለሚያቀርበው ክስ
ቁ. ፪፻፺፯ በመጀመሪያው ቀነ ቀጠሮ ስለ ሚፈጸም ሥነ ሥርዓት
ቁ. ፪፻፺፰ ተከራዮችና ወኪሎች አላፊነትን የማስወረድ ክስ ለማቅረብ የማይችሉ ስለመሆናቸው
ቁ. ፪፻፺፱ ለመዝገብ ቤት ስለማስረከብ
ምዕራፍ ፫
የተፋጠነ ሥነ ሥርዓት፡፡
ክፍል ፩
ጠቅላላ ድንጋጌዎች
ቁ. ፫፻ የአፈጻጸሙ ወሰን
ቁ. ፫፻፩ ክስ የሚቀርብበት ሁኔታ
ቁ. ፫፻፪ ማመልከቻው ተቀባይነት የሚያጣበት ሁኔታ
ቁ. ፫፻፫ በማመልከቻው ላይ ስለሚሰጥ ውሣኔ
ቁ. ፫፻፬ በዋናው ጉዳይ ምክንያት ስለሚሰጡ ትእዛዞች
ቁ. ፫፻፭ የማረጋገጫ ወረቀት ስለመስጠት
ቁ. ፫፻፮ ስለ ይግባኝ
ክፍል ፪
ልዩ ጉዳዮች
ቁ. ፫፻፯ ስብሰባ
ቁ. ፫፻፰ ስለመሾም
ቁ. ፫፻፱ ውሣኔዎችን ስለመሻር
ቁ. ፫፻፲ ለማሰናበት ለማስወገድ ለመሻር ስለሚቀርብ ማመልከቻ
ቁ. ፫፻፲፩ ሺርክናን ወይም የንግድ ድርጅትን ስለማፍረስ
ቁ. ፫፻፲፪ የበጐ አድራጐት ድርጅቶችን ስለማቀላቀል
ቁ. ፫፻፲፫ ጋብቻን ስለመቃወም
ቁ. ፫፻፲፬ ክልከላን ለማስወገድ ስለሚቀርብ አቤቱታ
ምዕራፍ ፪
ስለ ግልግል
ቁ. ፫፻፲፭ መሠረቱ
ቁ. ፫፻፲፮ የግልግል ዳኞች በፍርድ ቤት ስለሚሾሙበትሁኔታ
ቁ. ፫፻፲፯ የግልግል ዳኝነት አፈጻጸም ሥነ ሥርዓት
ቁ. ፫፻፲፰ የግልግሎ ወይም የቤተዘመድ ሽምግልናዳኞች ስለሚሰጡት ብይን ወይም ውሣኔ
ቁ. ፫፻፲፱ ብይኑን ስለማስፈጸምና ስለይግባኝ
ስድስተኛ መጽሐፍ
ስለ ይግባኝ ፍርድን ስለመቃወምና ፍርድ እንዲሻሻል ወይም እንዲጣራ ስለማመልከት
ምዕራፍ ፫
ስለ መቃወም
ቁ. ፫፻፶፰ መቃወሚያን ለማቅረብ ስለሚችሉ ወገኖች
ቁ. ፫፻፶፱ መቃወሚያን የሚያቀርቡበት ፎርም
ቁ. ፫፻፷ መቃወም ስለሚያስከትለው ውጤትምዕራፍ ፬
ፍርድን ስለማጣራት
ቁ. ፫፻፷፩ ፍርድ እንዲጣራ ስለሚቀርብ አቤቱታ
ቁ. ፫፻፷፪ ስለኪሳራና ስለወጨ የሚሰጥ ዋስትና
ቁ. ፫፻፷፫ አቤቱታን ስለመቀበል
ቁ. ፫፻፷፬ ማስታወቂያ ስለመስጠት
ቁ. ፫፻፷፭ ስለዋስትና ወይም ስለወጭ መያዣ የሚሰጥተጨማሪ ትእዛዝ
ቁ. ፫፻፷፮ በትእዛዙ መሠረት ስላለመፈጸም
ቁ. ፫፻፷፯ አቤቱታው እስኪሰማ ድረስ ስለሚሰጥ ትእዛዝ
ቁ. ፫፻፷፰ ተጨማሪ መያዣ ወይም ተጨማሪ ዋስትናእንዲሰጥ ስለማድረግ
ቁ. ፫፻፷፱ የችሎት ትእዛዝ ወይም ውሣኔ ስለሚፈጸምበትሁኔታ
ቁ. ፫፻፸ ስለ ማስፈጸምሰባተኛ መጽሐፍ
ስለፍርድ አፈጻጸም
ምዕራፍ ፩
በኢትዮጵያ ግዛት ውስጥ የተሰጡትን ፍርዶች ስለማስፈጸም
ክፍል ፩
ፍርድን ስለሚያስፈጽሙ ፍርድ ቤቶች
ቁ. ፫፻፸፩ መሠረቱ
ቁ. ፫፻፸፪ የፍርድ አፈጻጸም ትእዛዝ ስለማስተላለፍ
ቁ. ፫፻፸፫ የፍርድ ማስፈጸም ትእዛዝ በሚተላለፍበት ጊዜ ስለሚፈጸም ሥነ ሥርዓት
ክፍል ፫
ስለአፈጻጸሙ ሥነ ሥርዓት
ንዑስ ክፍል ፩
ጠቅላላ ድንጋጌዎች
ቁ. ፫፻፸፬ ፍርድን እንዲያስፈጽም የታዘዘው ፍርድ ቤት ስላለው ሥልጣን
ቁ. ፫፻፸፭ ፍርድን በሚፈጽመው ፍርድ ቤት ስለሚወሰኑነገሮች
ቁ. ፫፻፸፭ የፍርዱን አፈጻጸም ስለማገድ
ቁ. ፫፻፸፯ በፍርድ ባለገንዘቡ ላይ የቀረበው ክስ ውሣኔ እስኪያገኝ ስለሚሰጥ የፍርድ ማገድ ትእዛዝ
ክፍል ፪
ፍርድ እንዲፈጸም ስለሚቀርብ ማመልከቻና ስለአፈጻጸሙ ሥነ ሥርዓት
ቁ. ፫፻፸፰ ፍርድ ለማስፈጸም የሚቀርብ ማመልከቻስለሚይዛቸው ፍሬ ነገሮች
ቁ. ፫፻፸፱ ንብረት እንዲከበር በሚቀርብ ማመልከቻላይ ስለሚገለጹ ነገሮች
ቁ. ፫፻፹ ከአንድ በላይ ለሆኑ ሰዎች የተሰጠውን ፍርድ ለማስፈጸም የሚቀርብ ማመልከቻ
ቁ. ፫፻፹፩ በፍርድ የተወሰነ ጥቅም የተላለፈለት ሰው ስለሚያቀርበው ማመልከቻ
ቁ. ፫፻፹፪ ዋስ ወይም ተያዥ የገባውን ግዴታ እንዲፈጽምስለማድረግ
ቁ. ፫፻፹፫ በንብረት አስተዳዳሪ ወይም በወራሾች ላይ ፍርድ እንዲፈጸም ስለሚቀርብ አቤቱታ
ቁ. ፫፻፹፬ የፍርድ አፈጻጸም በይርጋ ስለሚታገድበት ሁኔታ
ቁ. ፫፻፹፭ ለፍርድ አፈጻጸም ማመልከቻ የውሣኔ አሰጣጥ ሥነ ሥርዓት
ቁ. ፫፻፹፮ የፍርድ ባለዕዳው ስለመጠየቅ
ቁ. ፫፻፹፯ የማሰር ትእዛዝ ስለሚሰጥበት ሁኔታ
ቁ. ፫፻፹፰ በማሠር ትእዛዝ ላይ ስለሚጻፉ ነገሮች
ቁ. ፫፻፹፱ በማረፊያ ቤት የማቆየት ትእዛዝ ስለሚሰጥበትሁኔታ
ቁ. ፫፻፺ ከእሥራት ስለመለቀቅ
ቁ. ፫፻፺፩ መያዝና ተይዞ ለመለቀቅ ስለሚያስከትለው ውጤት
ቁ. ፫፻፺፪ ፍርድ እንዲፈጸም ስለሚሰጥ ትእዛዝ
ቁ. ፫፻፺፫ የአፈጻጸሙ መግለጫ
ክፍል ፫
ስለ አፈጻጸም ሥርዓት
ንዑስ ክፍል ፩
ጠቅላላ ድንጋጌዎች
ቁ. ፫፻፺፬ ገንዘብ እንዲከፈል ስለሚሰጥ ፍርድ ወይም ውሣኔ
ቁ. ፫፻፺፭ ገንዘብ ስለሚከፈልበት ሁኔታ
ቁ. ፫፻፺፮ ከፍርድ ቤት ውጭ ለፍርድ ባለገንዘቡ ስለሚከፈል
ቁ. ፫፻፺፯ ሁለቱም ወገን ተከራካሪዎች የፍርድ ገንዘብ በሚሆኑበት ጊዜ ስለሚፈጸም ሥነ ሥርዓት
ቁ. ፫፻፺፰ ባንዱ ክስ ውስጥ ሁለም ተከራካሪ ወገኖች የፍርድ ባለገንዘብ በሚሆኑበት ጊዜ ስለሚፈጸም ሥነ ሥርዓት
ቁ. ፫፻፺፱ ተለይቶ በታወቀ ተንቀሳቃሽ ንብረት ላይ ስለሚሰጥ ውሣኔ
ቁ. ፬፻ በተለይ እንዲፈጸም ስለሚሰጥ ውሣኔና የማገድ ውሣኔ
ቁ. ፬፻፩ የጽሑፍ ሰነድ እንዲፈረም እንዲረጋገጥ ወይምበሚዘዋወሩና በሚተላለፉ የገንዘብ ሰነዶች ላይእንዲፈረም ስለሚሰጥ ፍርድ ወይም ትእዛዝ
ቁ. ፬፻፪ በማይንቀሳቀስ ንብረት ላይ ስለሚሰጥ ውሣኔ
ቁ. ፬፻፫ ሀብትንና ንብረትን ስለማከፋፈል
ንዑስ ክፍል ፪
ንብረት ስለማስረከብ
ቁ. ፬፻፬ ስለማይከበሩና በፍርድ አፈጻጸም ምክንያት ስለማይወሰዱ ሀብቶች
ቁ. ፬፻፭ የሚከፈለው ገንዘብ ተወስኖ ያልታወቀ ሲሆን ስለሚከበር የንብረት መጠን
ቁ. ፬፻፮ ከእርሻ ሰብል በተቀር ማናቸውም ሌላ ተንቀሳቃሽንብረት ስለሚያዝበትና ስለሚከበርበት ሁኔታ
ቁ. ፬፻፰ የእርሻ ሰብል ስለሚከበርበትና ስለሚያዝበት ሁኔታ
ቁ. ፬፻፰ በተያዙ ወይም በተከበሩ ሰብሎች ላይ ስለሚጸናድንጋጌዎች
ቁ. ፬፻፱ በፍርድ ባለዕዳው እጅ የማይገኝ ንብረት ስለሚከበርበት ወይም ስለሚያዝበት ሁኔታ
ቁ. ፬፻፲ በሚንቀሳቀስ ንብረት ውስጥ ያለውን ድርሻስለማይከበርና ስለማስያዝ
ቁ. ፬፻፲፩ ደመወዝ ስለሚያዝበት ሁኔታ
ቁ. ፬፻፲፪ የሚዘዋወር የገንዘብ ሰነድ ስለሚያዝበትና ስለሚከበርበት ሁኔታ
ቁ. ፬፻፲፫ በፍርድ ቤት ወይም በመንግሥት መሥሪያ ቤት እጅ የሚገኝ ንብረት ስለሚያዝበትና ስለሚከበርበት ሁኔታ
ቁ. ፬፻፲፬ የማይንቀሳቀስ ንብረት ስለሚያዝበትና ስለሚከበርበት ሁኔታ
ቁ. ፬፻፲፭ የተያዘ ወይም የተከበረ ንብረት ስለሚለቀቅበት ሁኔታ
ቁ. ፬፻፲፮ ጥሬ ገንዘብ ወይም የባንክ ኖት (የወረቀት)ገንዘብ እንደከፈል ስለሚሰጥ ትእዛዝ
ቁ. ፬፻፲፯ ንብረት እንዲያዝ በሚቀርብ ማመልከቻ ላይስለሚሰጥ ውሣኔ
ንዑስ ክፍል ፫
መብት አለን በማለት የሚያመለክቱትንና ይህንኑመብት የሚቃወሙትን ተከራካሪ ወገኖች አቤቱታስለመመርመር
ቁ. ፬፻፲፰ በተያዘ ወይም በተከበረ ንብረት ላይ መብት አለን ባይዎች ያቀረቡትን አቤቱታ ስለመመርመር
ቁ. ፬፻፲፱ በአቤቱታው ወይም በመቃወሚያው ክስ ስለሚሰጥ ውሣኔ
ቁ. ፬፻፳ በሚያዘው ወይም በሚከበረው ንብረት ላይ ሶስተኛ ወገኖች ያላቸው መብት እንደተጠበቀ ሆኖየመያዙ ወይም የማስከበሩ ሥርዓት ስለሚቀጥልበትሁኔታ
ቁ. ፬፻፳፩ በተያዘ ወይም በተከበረ ንብረት ላይ ያለውንመብት ለማሳወቅ ስለሚቀርብ ክስ
ንዑስ ክፍል ፬
ስለ ፍርድ አፈጻጸም ንብረትን የመሸጥ ሥነ ሥርዓት
ቁ. ፬፻፳፪ የተያዘው ወይም የተከበረው ንብረት እንዲሸጥ ስለማዘዝ
ቁ. ፬፻፳፫ የሐራጅ ሺያጭ መደረጉን ለሕዝብ ስለ ስለማስታወቅ
ቁ. ፬፻፳፬ ሺያጭ እንዲደረግ ስለሚቀርብ ማመልከቻ
ቁ. ፬፻፳፭ ማስታወቂያው የሚሰጥበት ሁኔታ
ቁ. ፬፻፳፮ ሺያጭ ስለሚፈጸምበት ጊዜ
ቁ. ፬፻፳፯ የሐራጅ ሽያጭ ስለሚቆምበት ወይም ስለሚቋረጥበት ሁኔታ
ቁ. ፬፻፳፰ ፪ኛ የሐራጅ ማስታወቂያ ስለሚወጣበትሁኔታ
ቁ. ፬፻፳፱ በጨረታ ለገዛው ንብረት ዋጋውን ሳይከፍል ወይም ግዴታውን ሳይፈጽም የቀረ ገዥ ንብረቱ በሁለተኛ ጨረታ ሲሸጥለት ለጐደለው ገንዘብ በአላፊነት ስለሚጠየቅበት ሁኔታ
ቁ. ፬፻፴ የፍርድ ባለገንዘብ በሐራጅ የሚሸጠውን ሀብትያለፈቃድ ለመግዛት የማይችል ስለመሆኑ
ቁ. ፬፻፴፩ የሐራጅ ሺያጭ ወይም ፍርድ እንዲያስፈጽም የታዘዘ ማናቸውም ባለሥልጣን በጨረታው መወዳደርና ንብረት ለመግዛት የተከሰሰ ሰለመሆኑ
ንዑስ ክፍል ፩
የሚንቀሳቀስ ንብረት ስለሚሸጥበት ሁኔታ
ቁ. ፬፻፴፪ የእርሻ ሰብል ስለሚሸጥበት ሁኔታ
ቁ. ፬፻፴፫ ቡቃያ ለሆኑ ሰብሎች ስለሚጸና ልዩድንጋጌ
ቁ. ፬፻፴፬ ስለ ተዘዋዋሪ የገንዘብ ሰነዶችና ስለንግድ ድርጅት አክሲዮኖች
ቁ. ፬፻፴፭ የሺያጭ ሥርዓት በትክክል ያለመፈጸም ሽያጩን ስለማያፈርስበት ሁኔታ
ቁ. ፬፻፴፮ ተንቀሳቃሽ ንብረትን ዕዳንና አክሲዮንን ለገዢው ስለማስረከብ
ቁ. ፬፻፴፯ የሚተላለፉ የገንዘብ ሰነዶችና አክሲዮኖችየሚዘዋወሩበትን ሁኔታ
ቁ. ፬፻፴፰ ማናቸውም ሌላ ንብረት ስለሚተላለፍበት ሁኔታ
ንዑስ ክፍል ፮
የማይንቀሳቀስ ንብረት ስለሚሸጥበት ሁኔታ
ቁ. ፬፻፴፱ የፍርድ ባለዕዳው የተፈረደበት ገንዘብ እስኪያዘጋጅ ሺያጩን ስለማቆየት
ቁ. ፬፻፵ ገዢ ስለሚያስቀምጠው መያዣና ሙሉ ገንዘብባለመከፈሉ ስለ ሚደረግ ሽያጭ
ቁ. ፬፻፵፩ ዋጋ በሙሉ ስለሚከፈልበት ጊዜ
ቁ. ፬፻፵፪ ዋጋው ሳይከፈል በቀረ ጊዜ ስለሚፈጸም ሥነ ሥርዓት
ቁ. ፬፻፵፫ በማይንቀሳቀሰው ንብረት ላይ ማናቸውም መብትላለው ሰው ስለሚሰጠው የተቀዳሚነት መብት
ቁ. ፬፻፵፬ ሺያጭ እንዲሠረዝ ወይም እንዲቀር ስለሚቀርብ ማመልከቻ
ቁ. ፬፻፵፭ የሺያጩ ሥርዓት ተገቢ ባልሆነ መንገድ ወይም በማጭበርበር ተፈጽሟል በማለት እንዲፈርስ ወይም እንዲታገድ ስለሚቀርብ ማመልከቻ
ቁ. ፬፻፵፮ የፍርድ ባለዕዳው በተሸጠው ንብረት ላይ መብት የሌለው መሆኑ በታወቀ ጊዜ ሺያጩ ስለሚፈርስበት ሁኔታ
ቁ. ፬፻፵፯ ሽያጩ ስለሚጸናበትና ወይም ስለሚሠረዝበት ጊዜና ሁኔታ
ቁ. ፬፻፵፰ በፍርድ ባለዕዳው እጅ ያለውን ንብረት ስለማስረከብ
ቁ. ፬፻፵፱ በተከራይ እጅ ያለውን ንብረት ስለማስረከብ
ክፍል ፬
ማስረከብን ስለወም ወይም በእምቢተኛነት ስለመጋፋት
ቁ. ፬፻፶ የማይንቀሳቀስ ንብረትን ለማስረከብ እንቢተኛ ስለመሆንና መሰናክል ስለመፍጠር
ቁ. ፬፻፶፩ የፍርድ ባለዕዳው ስለሚፈጥረው መሰናክልወይም የተቃዋሚነት ተግባር
ቁ. ፬፻፶፪ በቅን ልቦና ባለመብት ነኝ በማለት ርክክቡን ስለሚቃወም ሰው
ቁ. ፬፻፶፫ በፍርድ ባለገንዘቡ ላይም በገዢው ስለሚፈጸምየይዞታ ማስለቀቅ ተግባር
ቁ. ፬፻፶፬ ነገሩ በፍርድ እስኪወሰን ድረስ መብቱ በተላለፈለት ወገን ላይ ደንቡ የማይጸናበት ስለመሆኑ
ቁ. ፬፻፶፭ ስለትእዛዝ ተፈጻሚነት
ምዕራፍ ፪
በውጭ አገር የተሰጠ ፍርድ ወይም ብይንስለሚፈጸምበት ሁኔታ
ቁ. ፬፻፶፮ መሠረቱ
ቁ. ፬፻፶፯ ስለማመልከቻው ፎርም
ቁ. ፬፻፶፰ ማመልከቻው ስለሚፈቀድበት ሁኔታ
ቁ. ፬፻፶፱ የአፈጻጸሙ ሥርዓት
ቁ. ፬፻፷ ስለ ውሣኔ
ቁ. ፬፻፷፩ በውጭ አገር የተሰጠ የግልግል ወይም የሽምግልናየዳኝነት ብይን ስለሚፈጸምበት ሁኔታስምንተኛ መጽሐፍ
ስለወጭና ስለኪሣራ
ምዕራፍ ፩
ጠቅላላ ድንጋጌዎች፡፡
ቁ. ፬፻፷፪ ስለፍርድ ቤት ሥልጣን
ቁ. ፬፻፷፫ ስለ ወጭና ስለኪሣራ ዝርዝር
ቁ. ፬፻፷፬ የወጭና ሂሣብ ስለሚመረመርበት ሁኔታ
ቁ. ፬፻፷፭ ካሣ ስለሚከፈልበት ምክንያት
ቁ. ፬፻፷፮ ስለ ይግባኝምዕራፍ ፪
ዳኝነት ሳይከፈልበት በነፃ ስለሚቀርብ ክስ
ቁ. ፬፻፷፯ በነፃ ስለሚከፈቱ ክሶች
ቁ. ፬፻፷፰ በሚያቀርበው ማመልከቻ ላይ ስለሚገለጹፍሬ ነገሮች
ቁ. ፬፻፷፱ አመልካቹ ወይም ወኪሉ ስለሚጠየቅበት ሁኔታ
ቁ. ፬፻፸ ማመልከቻው ተቀባይነትን ስለማያገኝበት ሁኔታ
ቁ. ፬፻፸፩ የዳኝነት ገንዘብ ሳይከፈል በነፃ መዝገብ ለመክፈት የሚቀርበውን ጥያቄ ፍርድ ቤቱ ስለሚመረምርበት ሁኔታ
ቁ. ፬፻፸፪ የማስረጃው አቀባበል ሥነ ሥርዓት
ቁ. ፬፻፸፫ በነፃ የቀረበ ክስ ተቀባይነትን ባገኘ ጊዜ ስለሚፈጸም ሥነ ሥርዓት
ቁ. ፬፻፸፬ በፍርድ ቤት የተሰጠው የምስክርነት ማስረጃ ስለሚጸናበት ጊዜ
ቁ. ፬፻፸፭ ዳኝነት ሳይከፍል እንዲከራከር የተፈቀደለት ደሀ በነፃ የመከራከር መብቱን ስለሚያጣበት ሁኔታ
ቁ. ፬፻፸፮ በነፃ እንዲከራከር የተፈቀደለት ደሀ በክርክሩ በረታ ጊዜ ስለሚፈጸም ሥነ ሥርዓት
ቁ. ፬፻፸፯ ዳኝነት ሳይከፍል በነፃ ለመሟገት የሚቀርበውማመልከቻ ሁለተኛ ተቀባይነትን የማያገኝስለመሆኑ
ቁ. ፬፻፸፰ በነፃ ዳኝነት እንዲከራከር የተፈቀደለት ደኃ ሀብት ወይም ገንዘብ ባገኘ ጊዜ ስለሚፈጸም ሥነ ሥርዓት
ቁ. ፬፻፸፱ ስለ ልዩ ልዩ ወጭዎች
ዘጠነኛ መጸሐፍ
ማጠቃለያ ድንጋጌዎች
ቁ. ፬፻፹ ፍርድ ቤትን ለማስከበር ሰለተሰጠ ሥልጣን
ቁ. ፬፻፹፩ በቀጥታ ቅጣት ሊወሰን ስለሚቻልባቸውሌሎች ጉዳዮች
ቁ. ፬፻፹፪ ስለ ደንቦች
ቁ. ፬፻፹፫ ሚኒስትሩ ደንቦችን ለማውጣት ስላለውሥልጣን
No comments:
Post a Comment